Wraz z przełomem 1989 roku zapadliśmy w sen, wyrażony przez Francisa Fukuyamę w nieco opacznie odczytanym eseju „Koniec historii”. Przyszłość rysowała się optymistycznie – zwłaszcza w oczekiwaniach większej części Polaków, proces historyczny zakończył się wraz z upadkiem państw realnego socjalizmu, przyjęciem przez większość krajów systemu liberalnej demokracji oraz afirmacją koncepcji „państwa prawa” lub co najmniej jego elementów. Przebudzenie z niego było bolesne i tylko spierać się można, czy nastąpiło dopiero 11 września 2001 roku. Wkrótce okazało się też, że w skali globalnej nasila się nurt niechęci wobec podstawowych, nienaruszalnych zdawać się mogłoby zasad państwa prawa, a nasza „dobra zmiana” nie jest w tym kontekście przypadkiem odosobnionym. Zakwestionowanie „państwa prawnego” jest dziś śmiało wyrażane i znajduje uznanie w różnych społeczeństwach w obliczu globalnego kryzysu kapitalizmu, erozji demokracji liberalnych oraz objawiających się na naszych oczach niepokojących zmian klimatycznych. Prognozowanie finału tego procesu jest niemożliwe. Nie można jednak uchylać się od dokumentowania jego przebiegu, formułowania ocen cząstkowych oraz rozważania podstaw i perspektyw „państwa prawa” w różnorodnych kontekstach.

Filozofia, podobnie jak wszystkie inne sfery naszego życia, nie jest wolna od wpływu mody i polityki. Zjawisko to przedstawiają Marek Mosakowski i Przemysław Kossakowski na przykładzie XVIII-wiecznej Francji, której intensywne życie intelektualne naznaczone było fascynacją zarówno daleką Rosją, jak i sąsiadem zza kanału La Manche. Z kolei w tekście Mikołaja Ratajczaka znajdziemy analizę ciągle aktualnej mody na tak zwaną Italian Theory. We wszystkich tych tekstach można zaobserwować, jak bardzo moda na filozofię uwikłana jest w walki natury politycznej. Jak widać, filozofia chciała zmieniać świat na długo przed Marksem i pragnienie to utrzymuje się dalej, na długo po jego śmierci.