Maciej Duda, Renata Kin, Eliza Kania
Stulecie praw wyborczych Polek to doskonała rocznica, by zapytać, kiedy społeczność LGBTQ wywalczy swoje równouprawnienie. W perspektywie lokalnej, jak w soczewce, najlepiej widać pluralizm dotychczasowych strategii oraz działań, ich przemiany oraz globalne wpływy. Przyglądamy się im uważnie. Krytycznie analizujemy dyskursy po to, by odnaleźć w nich naszą furię i dumę, by lepiej zrozumieć przeszłość i zapytać o to, co, jak i z kim zrobimy dalej.
Monika Bokiniec, Małgorzata Major
W ostatnich latach serial rozgrzewa wyobraźnię fanów kultury audiowizualnej zdecydowanie mocniej niż film. Co prawda najwięcej uwagi poświęcamy zwykle produkcjom z amerykańskich kablówek, warto więc – dla odmiany – sprawdzić, co dzieje się na rodzimym podwórku. Wraz z autorami tekstów, zastanawiamy się także nad rozrastającą się w obrębie małego ekranu hybrydą gatunkową oraz pochylamy nad kwestiami moralności w serialach komediowych.
Dział: Furia i Pride
Abstract: Artykuł ma na celu prezentację wybranych ram konstruowanych przez ruchy queerowe w Polsce. Działania na rzecz praw osób LGBT po roku 1989, mimo braku wyraźnych sukcesów, cechują się wielością strategii i mnogością różnych podmiotów je tworzących. Wykorzystując pojęcie ramy, a więc schematu interpretowanego, tworzonego przez ruchy społeczne i umożliwiającego mobilizację społeczną, tekst pokazuje główne idee scalającego aktywności na rzecz osób LGBT i przeciw heteronormatywności. Wyróżnione w badaniu jakościowym ramy to: widoczność, równość, różnorodność, praca nad sobą oraz wyłaniające się nowe schematy: rodzinność i solidarność. Autorka skupia się na pokazaniu dyskusji toczonych wokół ramy pracy nad sobą oraz solidarności. Mimo że omawiane schematy wydają się być w wielu obszarach spójne, na poziomie praktyk aktywistycznych, w codziennym działaniu, podejmowane są częste dyskusje na temat szczegółowych znaczeń danych ram, ich użyć w aktywizmie, wzajemnego przenikania się i konieczności transformacji. Słowa kluczowe: analiza ramowa, ruchy queerowe w Polsce
Dział: Furia i Pride
Abstract: W tekście skupiam się na jednym z aspektów będących wynikiem rozwoju myśli zajmującej się kolonializmem, kolonialnością i postkolonialnością. Interesuje mnie użycie metafory samokolonizacji do opisu lokalnych działań przedstawianych jako równościowe, antydyskryminacyjne i tożsamościowe. Dzięki metaforze Kiosseva krytycznie przyglądam się temu, jak działają współczesne polskie organizacje spod znaku LGBT+ oraz temu jaką historię budują. W praktyce przyświecają mi dwa cele. Pierwszy to uzupełnienie informacji na temat działań poznańskich ruchów emancypacyjnych. Drugi to komplikacja badań historycznych i próba odpowiedzi na pytanie o możliwość podmiotowej aktywności LGBT+ w swojej sprawie. Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie jak pisać historię lokalnych działań emancypacyjnych. Słowa kluczowe: historia lokalna, neoliberalizm, samokolonizacja, postkolonializm, emancypacja, LGBT+
Dział: Furia i Pride
Abstract: Tekst to próba krytycznego spojrzenia na dekadę marszów równości oraz Dni Równości i Tolerancji w Poznaniu. Zwracam w nim uwagę na konieczność budowania herstorii poznańskiego ruchu, którego fundamentem były przede wszystkim osoby identyfikujące się jako kobiety, kobiety nieheteronormatywne, lesbijki i osoby queer. Po wtóre, przybliżam wartości i strategię DRiT pokazując je w relacji do dominującej polityki tożsamościowej. Tekst niech będzie refleksją nad tym, co dzieje się z ruchami społecznymi, kiedy nie wchodzą we współpracę z mainstreamem. Słowa kluczowe: lgbtq, ruchy społeczne, gniew, lokalność, Poznań, dyskryminacja krzyżowa
Dział: Furia i Pride
Abstract: Tekst opisuje specyfikę działalności największego poznańskiego stowarzyszenia działającego na rzecz osób LGBT+, czyli Grupy Stonewall. W pierwszej części przedstawione są punkty zwrotne w historii organizacji oraz kluczowe inicjatywy, które pokazują faktyczny zakres realizacji przyjętych założeń strategicznych. Druga część przedstawia najważniejsze podobieństwa i różnice w stosunku do poprzednich grup działających na rzecz osób nieheteronormatywnych w Poznaniu. Trzecia część omawia pewne empiryczne przesłanki podejmowanych działań, oraz proponuje perspektywę dla opisu relacji między postulatami teoretycznymi, a doktryną polityczną ruchu LGBT+. Słowa kluczowe: organizacje pozarządowe, ruchy społeczne, queer, heteroseksizm, Poznań
Dział: Furia i Pride
Abstract: W obliczu silnej cisnormatywizacji ruchu na rzecz osób LGBTQIA transpłciowy aktywizm poszukuje własnej możliwości realizacji postulatów. Strategie budowania tożsamości działań mają różne oblicza, w tym odzyskiwanie zawłaszczonych wydarzeń historycznych, odkrywanie zapomnianych znaczących postaci i akcji, a także powoływanie i celebrowanie nowych ważnych dni, których celem jest budowanie solidarności oraz zwrócenie uwagi na ważne dla transspołeczności problemy. Od Dnia Pamięci do Dnia na Rzecz Depatologizacji działania na rzecz osób trans nie są li tylko walką o prawa w rozumieniu skodyfikowanych reguł, ale walką o możliwość przeżycia w świecie, który na każdym kroku chce nas unicestwić. Słowa kluczowe: transpłciowość, tożsamość płciowa, celebracja, świętowanie, duma, Pride, odzyskiwanie, walka, aktywizm, tożsamość, rewolucja, historia
Dział: Furia i Pride
Dział: Furia i Pride
Abstract: Artykuł przedstawia analizę i interpretację jednego opowiadania Witolda Gombrowicza pt. Przygody (pierwotny tytuł: Na pięć minut przed zaśnięciem) z debiutanckiego tomu Pamiętnik z okresu dojrzewania z 1933, który po wojnie wszedł w skład tomu Bakakaj. Tekst traktowany jest jako zapis snu i dlatego zostaje zinterpretowany poprzez Objaśnianie marzeń sennych S. Freuda. Z tej perspektywy jego wymowa jest jasna: to opowieść o niespełnialnym dla queerowego podmiotu marzenia o zostaniu Wielkim Polskim Pisarzem. Słowa kluczowe: Gombrowicz, Freud, Sedgwick, sen, paranoiczny gotyk
Dział:
Abstract: Przedmiotem zainteresowania w moim artykule będą polskie seriale telewizyjne ujmowane jako fenomeny kulturowe – rodzaj zideologizowanych opowieści o kulturze polskiej. Seriale będą badane jako teksty, ale też jako wytwory stacji telewizyjnych. Zakładam, że serialowe opowieści mają ideologiczny charakter wynikający z ideologicznego charakteru samego telewizyjnego medium, jak i sposobu ich przedstawiania. Spróbuję przyjrzeć się, w jaki sposób w serialach przedstawia się określone widzenie świata. Analizie będą poddane dwa seriale: Dom i M jak miłość stanowiące opowieści o kulturze polskiej prowadzone z perspektywy rodziny, którą możemy uznać za podstawową kulturową narrację. Słowa kluczowe: serial telewizyjny, kultura polska, opowieść, ideologia.
Dział: Seriale
Abstract: Celem artykułu jest przeanalizowanie cech i przynależności gatunkowej najpopularniejszych polskich seriali wieloodcinkowych, a także wykazanie, że zaliczanie ich do gatunku telenowela jest niepoprawne. Nieczystość gatunkowa, która na obszarze produkcji telewizyjnej staje się dziś raczej regułą niż odstępstwem od niej oraz problemy z określaniem gatunków stanowią główne – choć nie jedyne – przyczyny niepoprawnych taksonomii. Na wybranych przykładach pokazuję, w jaki sposób zmieniły się polskie seriale typu soap opera w obecnym stuleciu. Przemiany te, związane między innymi z wprowadzaniem nowych wątków i postaci, są pochodną dążenia nadawców oraz twórców seriali do utrzymania jak najwyższej oglądalności. Słowa kluczowe: gatunek, telewizyjna opera mydlana, polskie seriale typu soap opera, teoria telewizji, twórcy i nadawcy seriali, publiczność.
Dział: Seriale
Abstract: Serial Ranczo przez ponad dziesięć lat przyciągał przed ekrany miliony widzów i uznany został za fenomen zarówno w perspektywie odbiorczej, jak i socjologicznej. Poprzez pryzmat wydarzeń rozgrywających się w małej wsi na wschodzie Polski Twórcy: reżyser Wojciech Adamczyk i scenarzysta Robert Brutter nie tylko pokazywali obraz naszego kraju, dopasowując się do zachodzących w nim zmian (a nierzadko nawet je wyprzedzając), ale także w pewnej mierze kształtowali go. W 2015 roku, wobec nadchodzącej nieuchronnie dziesiątej, ostatniej już serii Rancza, twórcy serialu wystartowali z nową produkcją: Dziewczynami ze Lwowa, która ukazywała Polskę i jej mieszkańców tym razem na tle dużego miasta i z perspektywy obcokrajowca nie z Zachodu (jak Lucy w Ranczu), lecz ze Wschodu – z Ukrainy. Przedmiotem artykułu jest analiza porównawcza obrazu Polski (a raczej, jak podkreślał niejednokrotnie sam reżyser – Polaków), wyłaniającego się z zestawienia tych dwu seriali, połączona integralnie z uwagami na temat ich odbioru przez widzów. Autorka podkreśla, że intencją twórców było przełamywanie stereotypów społecznych i narodowych, zaś baśniowa konwencja seriali (zwłaszcza Rancza) nie wyklucza odniesień do polskiej rzeczywistości.
Dział: Seriale
Abstract: Przedmiotem rozważań są relacje między serialami komediowymi, humorem i moralnością w kontekście postulatu poprawności politycznej. Seriale traktowane są jako moralne eksperymenty myślowe, humor zaś jako z definicji transgresyjny. Związki między humorem i moralnością ujęte są dwojako: zewnętrznie, kiedy treści serialu poddawane są refleksji z punktu widzenia kontekstu społecznego, oraz wewnętrznie, kiedy rozważane są obrazy moralności w ramach świata przedstawionego serialu. Na koniec postawione zostaje pytanie o wymiar emancypacyjny humoru i możliwość skutecznego wypełniania przez niego jego funkcji społecznych w kontekście swoistej cenzury. Słowa kluczowe: seriale, moralność, sitcom, seriale animowane dla dorosłych, humor
Dział: Esej
Dział: Esej
Dział: Debata
Dział: Aktor/ka do grania
Dział: Na warsztacie
Abstract: Tekst wskazuje na dwa bieguny – humanistyczny (antropocentryczny) i posthumanistyczny (anty-antropocentryczny) – oraz na dwie na płaszczyzny – nowoczesną i wyrażającą się w pytaniu o roboty społeczne oraz nienowoczesną i wyznaczoną przez pytanie o myślenie o robotach społecznych – obecne w dyskusjach o social robots. Stanowiska dwójki czołowych przedstawicieli współczesnego humanistycznego namysłu nad technologią – Sherry Turkle i Marka Coeckelbergha – zostają zinterpretowane jako egzemplifikacje wymienionych wyżej biegunów i płaszczyzn. Słowa kluczowe: roboty społeczne, technologia, antropocentryzm, posthumanizm, nowoczesność
Dział: Felieton
Dział: Felieton
Dział: Felieton