Nr 3 (202) /2019
Liczba stron: 159

Dwie wolności, dwie niepodległości

Tokarczuk

Lydia Conklin
Karolina Kubik,
Endi Poskovic
Cecilia Woloch
Wyczyść
Pobierz

Dwie wolności, dwie niepodległości

Krzysztof Hoffmann

to dział, który stał się wspólnym mianownikiem tych rocznic. Amerykańscy i polscy autorzy i autorki serdecznie przyjęli zaproszenie, aby w porównawczym ujęciu przyjrzeć się problematyce wolności i niepodległości po obu stronach oceanu. Z jednej strony, model wolności obowiązujący w Stanach Zjednoczonych stał się dla wielu dyskursów paradygmatycznym przypadkiem – tym samym musi stanowić nieustannie sprawdzany probierz. Z drugiej – tradycje wolnościowe odżywają w Polsce w różnorakich wcieleniach na całej (szeroko rozumianej) scenie politycznej – nie sposób tego nie dostrzec. Teksty krytyczne, badawcze, wychodzące od doświadczenia lub case studies zostały uzupełnione przez realizacje artystyczne.

Tokarczuk

Krzysztof Hoffmann

jest w tej chwili najbardziej znaną polską pisarką. Dwukrotna laureatka jednej z najważniejszych nagród literackich w Polsce, NIKE, laureatka The International Booker Prize i rok później ponownie do niej nominowana – jest ambasadorką literatury powstającej po roku 1989 zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Spis treści / artykuły do kupienia lub pobrania:

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Abstract: Stany Zjednoczone Ameryki doświadczyły poważnych kryzysów w zakresie uznawania wolności swoich obywateli. Można wskazać przynajmniej trzy takie krytyczne obszary. Po pierwsze: traktowanie osób o etnicznym pochodzeniu nie związanym z Ameryką Północną jako swoistych ciekawostek w tzw. human zoo. Po drugie: uznawanie za legalne niewolnictwa i segregacji rasowej. Po trzecie: eksploatacyjne podejście do Indian amerykańskich, ludności autochtonicznej. Pomimo tych bardzo poważnych kryzysów dotyczących wolności, Stany Zjednoczone Ameryki cieszą się wizerunkiem kraju demokratycznych swobód obywatelskich w zakresach, które stanowi a wyzwanie dla zagranicznych obserwatorów. Słowa kluczowe: wolność, Stany Zjednoczone Ameryki, kryzys, niewolnictwo, human zoo, Indianie

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Na wolności i o wolności, trochę antropologicznie. Reminiscencje

Michał Buchowski

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Abstract: Tekst omawia doświadczenia pedagogiczne i artystyczne autora zdobyte podczas pobytu na Florida Atlantic University w ramach stypendium Fundacji Fulbrighta. Jest to okazja do próby porównania dominujących trendów w szkolnictwie artystycznym w Polsce i USA. Punktem odniesienia do tych porównań jest dorobek Black Mountain College, który do dzisiaj pozostaje niedoścignionym wzorcem kształcenia nie tylko w zakresie sztuki ale także idei uczelni otwartej na wyzwania demokracji. Słowa kluczowe: sztuka, edukacja, demokracja, Black Mountain College

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Braszów 1989 / Pocztówka do X z Warszawy, ulica Piękna („Pretty Street”) / Pocztówka z Warszawy napisana latem do kogokolwiek, kto słucha / Powrót / Bez wstydu

Cecilia Woloch

Dział: Tokarczuk

Dział: Tokarczuk

Abstract: Przedmiotem artykułu jest libretto Olgi Tokarczuk do opery Aleksandra Nowaka Ahat-ilī. Siostra bogów, mającej swą premierę 16.09.2018. Chociaż zamysł libretta oparty został na opublikowanej przez pisarkę w 2006 roku w ramach Canongate Myth Series powieści Anna In w grobowcach świata, w swej strukturze i wymowie zasadniczo różni się ono od pierwowzoru. Poddając wymienione teksty porównawczej analizie, autor artykułu wyodrębnia kierunek zmian dokonanych przez pisarkę, dochodząc do wniosku, że różnicujące powtórzenie mitycznej opowieści o sumeryjskiej boginie Inannie postrzegać można zarazem jako lustro, w którym po latach przeglądnęła się autorka Biegunów, jak i jako soczewkę, w której skupiają się istotne wątki jej pisarstwa – na czele ze zmieniającym się jej stosunkiem do tematyki metafizyczno-duchowej. Słowa kluczowe: Olga Tokarczuk, Aleksander Nowak, Ahat-ilī. Siostra bogów, libretto, postsekularyzm, mit, Inanna

Dział: Tokarczuk

Abstract: Artykuł jest próbą interpretacji twórczości Olgi Tokarczuk poprzez pryzmat idei nomadyzmu, która jest jedną z definicyjnych cech współczesności. Proza Tokarczuk to przykład swoistego przejścia od chory do toposu w sensie niemożności zakotwiczenia nowoczesnego podmiotu w jakiejkolwiek trwalszej formie zakorzenienia. Nomadyczne opowieści Tokarczuk to zarówno diagnoza bezdomności człowieka, jak i wyraz bezradności, co z taką płynną, niezakotwiczoną kondycją ludzką począć i gdzie szukać jakiejkolwiek postaci trwalszej identyfikacji z innym człowiekiem i stałym miejscem. Słowa kluczowe:  nomadyzm, chora, topos, mit, świat pośredni, zakorzenienie

Dział: Tokarczuk

Abstract: Artykuł poświęcony jest książce Olgi Tokarczuk, Bieguni, za którą pisarka zdobyła w roku 2018 The Man Booker International Prize. Punktem wyjścia jest używana w odniesieniu do Biegunów w świecie anglojęzycznym (a nieobecna w ich polskiej recepcji) kategoria „eksperymentu”. W toku analizy zostaje odsłonięta przyległość rozpoznań Tokarczuk do ustaleń Catherine Malabou i Jacques’a Derridy z książki Voyager avec Jacques Derrida – La Contre-allée. Słowa kluczowe: podróż, Odysejowy paradygmat podróży, katastrofa, triada podmiot – tożsamość – inność

Lesbijskich psów pasterskich rozmowy o poezji

Lydia Conklin

Dział: Esej

Abstract: Zaprezentowana w artykule próba zastosowania tez postkolonialnych jako narzędzia do przemyślenia polskiej kultury i historii, wymaga skonfrontowania się z utrwalonymi sądami: (1) Polska nie była krajem imperialnym, a nie posiadając kolonii, nie musi rozliczać się ze wstydliwej przeszłości oraz (2) że niekolonialna Polska sytuuje się po stronie krajów i narodów kolonizowanych (od końca XVIII w. aż do roku 1989). W analizie zajmuję się „strukturami emocji” generowanymi przez imperialną Polskę na dawnych kresach, a także w odniesieniu do ludności chłopskiej i ukraińskiej po II wojnie światowej. Inną polską odmianą kryptokolonializmu jest stosunek obecnego rządu do naturalnych lasów jako zasobu ekonomicznego, którym władza może swobodnie dysponować. Słowa kluczowe: kryptokolonializm, Polska, władza, kultura imperialna

Dział: Na warsztacie

Abstract: Artykuł prezentuje główne założenia dotyczące problemu antropocenu z książki The Negantrhopocene Bernarda Stieglera. Zasadniczym punktem odniesienia dla Stieglera jest problem techniki i nowych technologii. W perspektywie autora to sprzęgnięcie ewolucji technologicznej z rozwojem kapitalizmu sprawiło, że technika stała się coraz silniej alienująca wobec człowieka, a zarazem wytworzyła świadomość przynoszącą coraz bardziej toksyczne konsekwencje zarówno dla człowieka jako podmiotu, relacji społecznych, jak i kwestii środowiskowych. Ze względu na jej naraz dezorganizujący i eksploatacyjny charakter, Stigler proponuje, by antropocen nazywać entropocenem. Równolegle autor proponuje własny projekt przekroczenia kryzysu, który opiera się na ponownym przemyśleniu kwestii techniki. Polega on na wzmocnieniu świadomości i sprawczości człowieka względem nowych technologii poprzez zastąpienie perspektywy ekonomicznej na nowo pomyślanymi filozoficznie kategoriami „życia” i „troski”. Słowa kluczowe: entropia, negentropia, antropocen, technika, troska

Dział: Felieton

Dział: Felieton