Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Abstract: Stany Zjednoczone Ameryki doświadczyły poważnych kryzysów w zakresie uznawania wolności swoich obywateli. Można wskazać przynajmniej trzy takie krytyczne obszary. Po pierwsze: traktowanie osób o etnicznym pochodzeniu nie związanym z Ameryką Północną jako swoistych ciekawostek w tzw. human zoo. Po drugie: uznawanie za legalne niewolnictwa i segregacji rasowej. Po trzecie: eksploatacyjne podejście do Indian amerykańskich, ludności autochtonicznej. Pomimo tych bardzo poważnych kryzysów dotyczących wolności, Stany Zjednoczone Ameryki cieszą się wizerunkiem kraju demokratycznych swobód obywatelskich w zakresach, które stanowi a wyzwanie dla zagranicznych obserwatorów. Słowa kluczowe: wolność, Stany Zjednoczone Ameryki, kryzys, niewolnictwo, human zoo, Indianie

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Abstract: Tekst omawia doświadczenia pedagogiczne i artystyczne autora zdobyte podczas pobytu na Florida Atlantic University w ramach stypendium Fundacji Fulbrighta. Jest to okazja do próby porównania dominujących trendów w szkolnictwie artystycznym w Polsce i USA. Punktem odniesienia do tych porównań jest dorobek Black Mountain College, który do dzisiaj pozostaje niedoścignionym wzorcem kształcenia nie tylko w zakresie sztuki ale także idei uczelni otwartej na wyzwania demokracji. Słowa kluczowe: sztuka, edukacja, demokracja, Black Mountain College

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Dwie wolności, dwie niepodległości

Dział: Tokarczuk

Dział: Tokarczuk

Abstract: Przedmiotem artykułu jest libretto Olgi Tokarczuk do opery Aleksandra Nowaka Ahat-ilī. Siostra bogów, mającej swą premierę 16.09.2018. Chociaż zamysł libretta oparty został na opublikowanej przez pisarkę w 2006 roku w ramach Canongate Myth Series powieści Anna In w grobowcach świata, w swej strukturze i wymowie zasadniczo różni się ono od pierwowzoru. Poddając wymienione teksty porównawczej analizie, autor artykułu wyodrębnia kierunek zmian dokonanych przez pisarkę, dochodząc do wniosku, że różnicujące powtórzenie mitycznej opowieści o sumeryjskiej boginie Inannie postrzegać można zarazem jako lustro, w którym po latach przeglądnęła się autorka Biegunów, jak i jako soczewkę, w której skupiają się istotne wątki jej pisarstwa – na czele ze zmieniającym się jej stosunkiem do tematyki metafizyczno-duchowej. Słowa kluczowe: Olga Tokarczuk, Aleksander Nowak, Ahat-ilī. Siostra bogów, libretto, postsekularyzm, mit, Inanna

Dział: Tokarczuk

Abstract: Artykuł jest próbą interpretacji twórczości Olgi Tokarczuk poprzez pryzmat idei nomadyzmu, która jest jedną z definicyjnych cech współczesności. Proza Tokarczuk to przykład swoistego przejścia od chory do toposu w sensie niemożności zakotwiczenia nowoczesnego podmiotu w jakiejkolwiek trwalszej formie zakorzenienia. Nomadyczne opowieści Tokarczuk to zarówno diagnoza bezdomności człowieka, jak i wyraz bezradności, co z taką płynną, niezakotwiczoną kondycją ludzką począć i gdzie szukać jakiejkolwiek postaci trwalszej identyfikacji z innym człowiekiem i stałym miejscem. Słowa kluczowe:  nomadyzm, chora, topos, mit, świat pośredni, zakorzenienie

Dział: Tokarczuk

Abstract: Artykuł poświęcony jest książce Olgi Tokarczuk, Bieguni, za którą pisarka zdobyła w roku 2018 The Man Booker International Prize. Punktem wyjścia jest używana w odniesieniu do Biegunów w świecie anglojęzycznym (a nieobecna w ich polskiej recepcji) kategoria „eksperymentu”. W toku analizy zostaje odsłonięta przyległość rozpoznań Tokarczuk do ustaleń Catherine Malabou i Jacques’a Derridy z książki Voyager avec Jacques Derrida – La Contre-allée. Słowa kluczowe: podróż, Odysejowy paradygmat podróży, katastrofa, triada podmiot – tożsamość – inność

Dział: Esej

Abstract: Zaprezentowana w artykule próba zastosowania tez postkolonialnych jako narzędzia do przemyślenia polskiej kultury i historii, wymaga skonfrontowania się z utrwalonymi sądami: (1) Polska nie była krajem imperialnym, a nie posiadając kolonii, nie musi rozliczać się ze wstydliwej przeszłości oraz (2) że niekolonialna Polska sytuuje się po stronie krajów i narodów kolonizowanych (od końca XVIII w. aż do roku 1989). W analizie zajmuję się „strukturami emocji” generowanymi przez imperialną Polskę na dawnych kresach, a także w odniesieniu do ludności chłopskiej i ukraińskiej po II wojnie światowej. Inną polską odmianą kryptokolonializmu jest stosunek obecnego rządu do naturalnych lasów jako zasobu ekonomicznego, którym władza może swobodnie dysponować. Słowa kluczowe: kryptokolonializm, Polska, władza, kultura imperialna

Dział: Na warsztacie

Abstract: Artykuł prezentuje główne założenia dotyczące problemu antropocenu z książki The Negantrhopocene Bernarda Stieglera. Zasadniczym punktem odniesienia dla Stieglera jest problem techniki i nowych technologii. W perspektywie autora to sprzęgnięcie ewolucji technologicznej z rozwojem kapitalizmu sprawiło, że technika stała się coraz silniej alienująca wobec człowieka, a zarazem wytworzyła świadomość przynoszącą coraz bardziej toksyczne konsekwencje zarówno dla człowieka jako podmiotu, relacji społecznych, jak i kwestii środowiskowych. Ze względu na jej naraz dezorganizujący i eksploatacyjny charakter, Stigler proponuje, by antropocen nazywać entropocenem. Równolegle autor proponuje własny projekt przekroczenia kryzysu, który opiera się na ponownym przemyśleniu kwestii techniki. Polega on na wzmocnieniu świadomości i sprawczości człowieka względem nowych technologii poprzez zastąpienie perspektywy ekonomicznej na nowo pomyślanymi filozoficznie kategoriami „życia” i „troski”. Słowa kluczowe: entropia, negentropia, antropocen, technika, troska

Dział: Felieton

Dział: Felieton