vol. XXXVII, no. 4, 2021
Związki zawodowe i stowarzyszenia twórcze w polskim teatrze. Rekonesans
Aneta Głowacka
Uniwersytet Śląski w Katowicach
ORCID: 0000-0003-4622-6315
Dorota Fox
Uniwersytet Śląski w Katowicach
ORCID: 0000-0002-6766-4165
Zakres stron: 65–75
Abstrakt:
Związki zawodowe i stowarzyszenia twórcze w polskim teatrze. Rekonesans
Artykuł poświęcony jest związkom zawodowym w polskich instytucjach artystycznych oraz w zawodach związanych ze sceną i estradą w dwudziestoleciu międzywojennym i współcześnie. Autorki omawiają specyfikę, zakres działalności, wpływ na życie teatralne i odbiór społeczny organizacji związkowych, a także wskazują na różnice między pierwszymi związkami zawodowymi a tymi, które działają obecnie. Organizacje związkowe z początku XX wieku miały charakter wspólnotowy, wykorzystując organy prasowe, integrowały różne środowiska twórcze, zajmowały się popularyzacją ich dorobku i dbały o poziom artystyczny, wystawiając twórcom oceny. Wspierały artystów pod względem socjalnym i broniły ich praw na rynku sztuki. Pozycja współczesnych związków zawodowych nie jest tak wysoka. Przynajmniej w społecznym odbiorze nie są postrzegane jako organizacje o znaczącej sile sprawczej. Choć organizacje związkowe wciąż nie cieszą się uznaniem, wydaje się, że w ostatnich latach zaczyna się odradzać inicjatywa oddolnej działalności, o czym świadczy powstawanie kolejnych branżowych związków zawodowych.
Słowa kluczowe: związki zawodowe w polskim teatrze, dwudziestolecie międzywojenne, współczesny teatr, krytyka instytucjonalna
Abstract:
Trade Unions and Creative Associations in Polish Theatre: A Reconnaissance
This article is devoted to trade unions in Polish artistic institutions and professions connected with the stage in the interwar and contemporary periods. The authors discuss the specificity, scope of activity, influence on theatrical life and public perception of trade union organizations, while pointing out differences between the first trade unions and those operating today. Trade union organizations of the early 20th century were communitarian in character; using press organs, they integrated various creative circles, popularized their output and cared for the quality of the art by rating artists. They supported artists socially and defended their rights on the art market. The position of contemporary trade unions is not so influential. At least in the public perception, they are not viewed as organizations with significant reach. Although trade union organizations are still not widely popular, it seems that in recent years grassroots initiatives are experiencing a revival, as evidenced by the emergence of increasingly more industry trade unions.
Keywords: trade unions in Polish theater, the interwar period, contemporary theater, institutional criticism
0,00zł
