vol. XXXVII, no. 4, 2021
Zachwiany ekosystem. U źródeł przemocy w polskim teatrze
Agata Siwiak
Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0003-1830-0493
Zakres stron: 34–43
Abstrakt:
Zachwiany ekosystem. U źródeł przemocy w polskim teatrze
Autorka tworzy mapę najbardziej istotnych aktów przemocy i ich demaskacji w polskim środowisku teatralnym w ciągu ostatnich trzech lat. Sama w pierwszej części tekstu dokonuje coming-outu związanego z doświadczeniem przemocy, zmniejszając swój dystans do przedmiotu badań i określając swoją pozycję jako osoby z wnętrza społecznego dramatu. Ramą dla analizy mechanizmów zjawiska opisywanego w tekście jest przezde wszystkim historia pańszczyzny opisana przez Kacpra Pobłockiego w „Chamstwie”. Autorka wskazuje na analogie pomiędzy relacjami, na których zbudowana była pańszczyzna, a relacjami dominującymi w polskich teatrach i szkołach teatralnych. Tekst ma niewątpliwie silną wymowę feministyczną, podobnie jak książka Pobłockiego, bowiem zarówno pańszczyzna, jak teatralne #me too wyrasta z radykalnie patriarchalnej kultury, która, co istotne, jest destrukcyjna nie tylko dla kobiet, jak twierdzi Autorka powołując się na badania bell hooks. Kolejnym elementem uładanki, która ma nas przybliżyć do żródeł przemocy w polskim teatrze jest według Autorki kapitalizm, który jak pisze „pozostaje w duszącym uścisku z patriarchatem i piętnem pańszczyzny”.
Słowa kluczowe: przemoc, teatr, patriarchat, pańszczyzna, feminizm, kapitalizm
Abstract:
Disrupted ecosystem: sources of Violence in Polish theater
The author creates a map of the most significant acts of violence and their unmasking in the Polish theater community over the past three years. In the first part of the text, she herself makes a come-out related to the experience of violence, reducing her distance to the subject of research and defining her position as a person from within the social drama. The framework for the analysis of the mechanisms of the phenomenon described in the text is by all means the history of serfdom described by Kacper Pobłocki in the book "Chamstwo". The author points to analogies between the relationships on which serfdom was built and the relationships that dominate Polish theaters and theater schools. Undoubtedly, the text carries strong feminist overtones, just like Pobłocki's book, because both serfdom and the theatrical #metoo arise from a radically patriarchal culture, which, importantly, is destructive not only for women, as the author claims, citing bell hooks' research. Another element of the puzzle, which is to bring us closer to the sources of violence in Polish theater, is, according to the author, capitalism, which, as she writes, "remains in a suffocating embrace with patriarchy and the stigma of serfdom".
Keywords: violence, theater, patriarchy, serfdom, feminism, capitalism
0,00zł
