DOI: http://doi.org/10.61269/SQRQ4044
vol. XL, no. 1, 2024
Na krawędzi odkrywki. Praktyki postartystyczne i zaangażowanie klimatyczne na plenerach w Opolnie-Zdroju
Jakub Depczyński
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
ORCID: 0000-0002-4256-2752
Zakres stron: 175–186
Abstrakt:
Na krawędzi odkrywki. Praktyki postartystyczne i zaangażowanie klimatyczne na plenerach w Opolnie-Zdroju
Autor analizuje sieć działań artystyczno-aktywistycznych realizowanych w ramach transdyscyplinarnych zgromadzeń w Opolnie-Zdroju, położonym na krawędzie kopalni odkrywkowej węgla brunatnego „Turów”, gdzie w 1971 roku odbył się pionierski artystyczny plener ekologiczny Ziemia Zgorzelecka 1971 „Nauka i sztuka w obronie naturalnego środowiska człowieka”. Działania te, prowadzone przez Biuro Usług Postartystycznych, autor opisuje z użyciem teorii praktyk postartystycznych i „użytkologii”, wskazując na podobieństwa i różnice z pokrewnymi koncepcjami artywizmu, sztuki zaangażowanej społecznie czy sztuki ze społecznością. Posiłkując się koncepcjami z obszaru humanistyki środowiskowej i teorii sztuki pisanej w kontekście kryzysu klimatycznego, autor ukazuje, jak osoby związane z BUP eksperymentują z używaniem sztuki jako narzędzia pozwalającego na wchodzenie w relacje i interweniowanie w rzeczywistość Opolna-Zdroju. Praktyki postartystyczne realizowane w Opolnie-Zdroju to udane ćwiczenie z „ekologizowania” metod i języka sztuki, które pozwalają na sensowne zaangażowanie w problematykę planetarnego kryzysu klimatycznego i ekologicznego oraz stanowią cenne narzędzie poszerzania wyobraźni, użytecznego spekulowania i praktycznego kształtowania przyszłości.
Słowa kluczowe: klimat, ekologia, postsztuka, praktyki postartystyczne, ekstraktywizm, plenery, Opolno-Zdrój, kopalnia „Turów”
Abstract:
On the Edge of an Open Pit. Post-Artistic Practices and Climate Engagement at the Plein-Airs in Opolno-Zdrój
The author analyzes the network of activist-artistic practices carried out as part of transdisciplinary gatherings in Opolno-Zdrój, located on the edge of the Turów open-pit coal mine, where the pioneering artistic ecological plein-air event Ziemia Zgorzelecka “Science and art in defense of the natural human environment” took place in 1971. The author describes these activities, conducted by the Office for Post-Artistic Services, using the theory of post-artistic practices and “usology,” and pointing out similarities and differences with related concepts of artivism, socially engaged art, or art with community. Borrowing concepts from the field of environmental humanities and written art theory in the context of the climate crisis, the author shows how those associated with the Office experiment with using art as a tool to enter into relationships and intervene in the reality of Opolno-Zdrój. The post-artistic practices carried out in Opolno-Zdrój are a successful exercise in “ecologizing” the methods and language of art, which allow for meaningful engagement with the issues of the planetary climate and environmental crisis, and provide a valuable tool for expanding imagination, useful speculation, and practical shaping of the future.
Keywords: climate, ecology, post-art, post-artistic practices, extractivism, plein-air, Opolno-Zdrój, “Turów” mine
5,00zł
