DOI: http://doi.org/10.61269/WNBE2190
vol. XXXIX, no. 1, 2023
Coaching okiem (neoliberalnie myślącego) antropologa. Polemicznie nad książką Michała Mokrzana „Klasa, kapitał i coaching w dobie późnego kapitalizmu”
Michał Kruszelnicki
Dolnośląska Szkoła Wyższa
ORCID: 0000-0002-4987-9218
Zakres stron: 274–288
Abstrakt:
Coaching okiem (neoliberalnie myślącego) antropologa. Polemicznie nad książką Michała Mokrzana „Klasa, kapitał i coaching w dobie późnego kapitalizmu”
Artykuł stanowi polemikę z książką Michała Mokrzana pt. Klasa, kapitał i coaching w dobie późnego kapitalizmu. Perswazja neoliberalnego urządzania. Spośród wielu możliwych zarzutów na pierwszy plan wysuwa się jeden. Mokrzan w dużej mierze zaciera krytyczny potencjał myśli Foucaulta, postrzegając ją jedynie jako źródło przydatnych narzędzi do analizy metod stosowanych w coachingu do optymalizacji jednostek. Nie wyciąga się tutaj dalej idących wniosków dotyczących ograniczania wolności człowieka i samostanowienia przez nowe dyskursy pozostające na służbie bio-władzy. Czy taki oswojony Foucault to nadal Foucault, którego znamy jako nieustępliwego krytyka najbardziej nawet wyrafinowanych i niepozornych form władzy? Nawet gdy weźmie się pod uwagę (czego autor książki nie czyni), ambiwalentny stosunek Foucaulta do neoliberalizmu i całą nadzieję, jaką pokładał on w idei wolnego rynku jako czynnika ograniczającego władzę, wciąż pozostaje pytanie, czy coaching nie jest niemal wzorcowym narzędziem stosowanym przez nowoczesne państwo w celu dyscyplinowania jednostek i zwiększania ich ekonomicznej użyteczności? Czy słuszne zatem jest – w świetle myśli Foucaulta – twierdzenie, że coaching konstytuuje „neoliberalną technikę urządzania” i jednoczesne afirmowanie go i lansowanie?
Słowa kluczowe: Michał Mokrzan, Michel Foucault, polemika, coaching, neoliberalizm, antropologia, governmentality, neoliberalne optymalizowanie jednostek.
Abstract:
Coaching Through the Eyes of An Anthropologist Enmeshed in Neoliberalism. Polemics with Michał Mokrzan's book: "Class, Capital and Coaching in the Age of Late Capitalism. Persuasion of Neoliberal Governmentality"
The article is a polemics with Michał Mokrzan’s book: Class, Capital and Coaching in the Age of Late Capitalism. Persuasion of Neoliberal Governmentality (2019). Among quite a few objections one comes to the fore. Mokrzan effaces to a large extent the critical potential of Foucault’s thought, perceiving it only as a source of useful concepts for the analysis of methods used in coaching for optimizing individuals. No far-reaching conclusions are drawn here regarding the limitation of human freedomand self-determination through new discourses at the service of the modern statebiopower. Is such a domesticated Foucault still the Foucault we have come to know as a relentless opponent of even most sophisticated and inconspicuous forms of power? And even given Foucault’s ambiguous attitude towards neoliberalism and all the hope the was putting in the idea of free market as a factor limiting power, does not coaching remain an almost exemplary tool employed by modern state in purpose of disciplining individuals and augmenting their economic usefulness? Is it thus right – in the light of Foucault’s thought – to simultaneously claim that coaching is “neoliberal governmental technique” and afirm/promote it?
Keywords: Michał Mokrzan, Michel Foucault, polemics, coaching, neoliberalism, anthropology, governmentality, neoliberal regulation of individuals
0,00zł
