Ardeńskie sieci grzybów

Czy obserwowałeś/obserwowałaś kiedyś kogoś, kto śpi i śni? Marzenia senne pojawią się w momencie najpłytszej fazy snu, nazywanej fazą REM. Oddech jest wówczas spokojny, ale gałki oczne szybko drgają. Ciało reaguje na bodźce zewnętrzne. Spektakl ten wydaje się jednak niczym wobec tego, co dzieje się w umyśle osoby śniącej. W inscenizacji „Snu nocy letniej” w reżyserii Krzysztofa Garbaczewskiego oglądamy śniących i ich sen, co prezentowane jest na dwóch równoległych planach. Na pierwszym z nich, w psychodelicznej i pastelowej scenografii kojarzącej się z grzybnią, działają aktorzy. Kochankowie z tekstu sztuki pozostają właściwie w jednym miejscu na scenie, w pewnym oddaleniu od siebie: na oczach mają VR-owe gogle, a w rękach joysticki. Ich sen rozgrywa się w rzeczywistości wirtualnej. Podglądamy go dzięki projekcji wyświetlanej na ekranie powyżej proscenium.

Na pierwszy rzut oka „Sen…” to imponujący wizualnie spektakl opowiadający o losach niespełnionych kochanków, którzy nie spotykają się w erotycznym uścisku, tylko w wykreowanej wirtualnie rzeczywistości. Starsi być może skojarzą ten koncept ze sceną z filmu „Człowiek demolka”, w którym grana przez Sandrę Bullock policjantka z przyszłości proponuje policjantowi z przeszłości (Sylvester Stallone) seks, będący rodzajem stymulacji wyobraźni, co wyraźnie nie przypada mężczyźnie do gustu. W przedstawieniu Garbaczewskiego Hermia (Maja Pankowska), Helena (Małgorzata Zawadzka), Lizander (Maciej Charyton) i Demetriusz (Krzysztof Zawadzki) spotykają się, korzystając z pośrednictwa podobnych urządzeń. Ich emocje nie tyle zostają ujawnione, ile wykreowane za pomocą emotikon, jednak dla bohaterów nie jest to wcale dziwne czy nienaturalne. Ot, specyficzne przedłużenie interakcji nawiązywanych w aplikacjach czy na portalach randkowych. Postaci zdają się również świadome tego, że ich wirtualne randki są podglądane – w którymś momencie Hermia i Lizander przenikliwie patrzą w oko kamery. Ten spektakl uczuć tworzony jest specjalnie dla nas: ma nam dostarczyć rozrywki, stymulować, pomóc w odklejeniu się od rzeczywistości.

W drugiej części przedstawienia gra o Helenę ukazana zostaje jako rozgrywka szachowa. Lizander i Demetriusz, poruszając się po wielkiej szachownicy, znajdującej się jakby ponad lasem-grzybnią, przesuwają większe od nich samych figury. Krótka sekwencja prowadzona jest bardzo dynamicznie. Po chwili przestają obowiązywać reguły, a konfrontacja przemienia się w walkę, która okazuje się jednak bezkrwawa i całkowicie niegroźna. W finale obaj jej uczestnicy spadają w przepaść – z powrotem do lasu. Z jednej gry w drugą.

Bohaterowie przeżywają nakreśloną przez Shakespeare’a historię miłosną niczym duże dzieci. Ich gesty są patetyczne, uczucia wydają się błahe, a nawet śmieszne. Dziś kocha się tę, jutro tamtą, dziś jest się przyjaciółką, a jutro rywalką. Właściwy teatr uczuć rozgrywa się na ekranie. W pewnym momencie zachowania postaci i sposób ich postępowania zaczynają irytować, a z pewnością – nużyć, przypominając dramę nastolatków w świecie awatarów.

Drugi rzut oka na śpiących. Ich sen przypomina kolorowy trip po halucynogennych grzybkach. To one namieszają w „romantycznych” relacjach obu ukazanych par. Wyrastają z poszycia Lasu Ardeńskiego, do którego uciekli Hermia i Lizander, gonieni przez pozostałą dwójkę. Niespełnieni kochankowie wkraczają tak na teren, którym władają Królowa Tytania (Marta Ojrzyńska) i jej zazdrosny mąż – Oberon (Paweł Kruszelnicki). Pastelowo-fluorescencyjny świat elfów ukazuje się także na zawieszonym nad sceną ekranie. Śmiertelnie poważny, ale też nieporadny Puk (Roman Gancarczyk) wywoła zamęt w losach kochanków. Przybędzie do nich zaopatrzony w sprzęt przypominający ogrodowy spryskiwacz. W jego zbiorniku znajduje się magiczna mikstura, wywołująca natychmiastowy stan zakochania. Twórcy przewrotnie sugerują, że nie jest to antidotum na rozterki młodych, tylko trucizna na szkodniki.