vol. XXXIX, no. 2, 2023

Szesnaście sposobów patrzenia na mrówniki, szynszyle, lemury i inne: o posthumanistycznej poetyce biografii zwierząt Lisy Jarnot

Mark Tardi
Uniwersytet Łódzki
ORCID: 0000-0002-9054-8189
Zakres stron: 156–164
Abstrakt:
Szesnaście sposobów patrzenia na mrówniki, szynszyle, lemury i inne: o posthumanistycznej poetyce biografii zwierząt Lisy Jarnot
W swojej drugiej książce Ring of Fire [Pierścień ognia] amerykańska poetka Lisa Jarnot oferuje czytelnikom dynamiczną sekwencję szesnastu wierszy, zatytułowaną Heliopolis. Jest to współczesny posthumanistyczny wir, w którym różne zwierzęta – takie jak mrówniki, szynszyle czy małże brzytwy, zgoła nietypowe tematy poetyckiej refleksji – często wykonują szereg nieprawdopodobnie lub absurdalnie antropomorficznych czynności. Odwołując się do prac Eriki Fudge, Donny Haraway, Cary’ego Wolfe’a i innych, niniejszy esej rozważa, w jaki sposób poezja Jarnot o nie-ludzkich zwierzętach może być odczytywana jako posthumanistyczne biografie zwierząt, których celem jest zniesienie rozróżnień między cielesnymi i czasowymi granicami. Rekurencyjne struktury poetyckie Jarnot służą zarówno wzmocnieniu rytmicznych i ludycznych cech opisywanych działań, jak i przechodzeniu od przejmującego humoru do etycznej konfrontacji.
Słowa kluczowe: animal studies, antropocentryzm, biografie zwierząt, Lisa Jarnot, poezja, zoegrafia
Abstract:
Sixteen Ways of Looking at Aardvarks, Chinchillas, Lemurs, and More: On Lisa Jarnot’s Post-Humanist Animal Biographic Poetics
In her second book Ring of Fire, American poet Lisa Jarnot offers the reader a dynamic sixteen-poem sequence entitled Heliopolis, a contemporary post-human vortex where various animals – such as aardvarks, chinchillas, or razorback clams, scarcely typical subjects for poetic reverie – often perform a range of implausibly or absurdly anthropomorphic actions. Guided by the work of Erica Fudge, Donna Haraway, Cary Wolfe, and others, this essay will consider how Jarnot’s poetry of nonhuman animals can be read as post-humanist animal biographies that aim to collapse distinctions between corporeal and temporal boundaries. Jarnot’s recursive poetic structures serve to both heighten the rhythmic and ludic qualities of the actions described while toggling between poignant humor and ethical confrontation.
Keywords: animal studies, anthropocentrism, animal biographies, Lisa Jarnot, poetry, zoography
Lista prac cytowanych:

Barcz, Anna. Animal Narratives and Culture: Vulnerable Realism. Cambridge Scholars Publishing, 2017.
Bentham, Jeremy. Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa. Translated by Bogdan Nawroczyński, PWN, 1958.
Challenger, Melanie. How to Be Animal: A New History of What It Means to Be Human. Penguin Books, 2021.
Deleuze, Gilles, and Félix Guattari. Tysiąc plateau. Collective translation, Fundacja Bęc Zmiana, 2015.
DeLillo, Don. Biały szum. Translated by Radosław Zubek, Dom Wydawniczy Rebis, 1997.
Fudge, Erica. “Animal Lives”. History Today, vol. 54, no. 10, October 2004, pp. 21-26.
Haraway, Donna. When Species Meet. University of Minnesota Press, 2008.
Jarnot, Lisa. Ring of Fire. Zoland Books, 2001.

Johnston, Devin. “Book Review”. Chicago Review, vol. 47, no. 3, 2002, pp. 139-141.
Kaufmann, David. “Repetition, Noise, and Pleasure, or Why I Like John Yau and Lisa Jarnot”. English Matters, no. 1, 1999, pp. 1-7.
Raimi, Sam. Szybcy i martwi. TriStar Pictures, 1995.

Robinson, Vanessa. “Poetry’s Language of Animals: Towards a New Understanding of the Animal Other”. The Modern Language Review, vol. 110, no. 1, January 2015, pp. 28-46.
Selby, Nick. “Mythologies of »Ecstatic Immersion«: America, the Poem and the Ethics of Lyric in Jorie Graham and Lisa Jarnot”. American Mythologies: Essays on Contemporary Literature, edited by William Blazek, and Michael K. Glenday, University of Liverpool Press, 2005, pp. 202-225.
Stein, Gertrude. Tender Buttons. Claire Marie, 1914.
Tardi, Mark. “»Dressed Like Stars in the Blades of Night«: On Lisa Jarnot’s Poetics of Nonhuman Animals”. ReImagining the Limits of the Human, edited by Patrycja Austin, and Elżbieta Rokosz-Piejko, Peter Lang, 2019, pp. 55-67.
Wallace, David Foster. “Consider the Lobster”. Gourmet, August 2004. White, Curtis. Requiem. Dalkey Archive P, 2001.
Wolfe, Cary. “Human, All Too Human”. PMLA, vol. 124, no. 2, 2009, pp. 564-575.
Zawacki, Andrew. “Review”. Boston Review, vol. 27, no. 1, 2002, pp. 1-4.

0,00