vol. XXXVIII, no. 3, 2022
Wyrok jak kazanie. Specyfika stosowania artykułu 196 Kodeksu karnego a sprawa „Tęczowej Matki Boskiej”
Jakub Dąbrowski
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
ORCID: 0000-0003-4754-1755
Zakres stron: 43–54
Abstrakt:
Wyrok jak kazanie. Specyfika stosowania artykułu 196 Kodeksu karnego a sprawa „Tęczowej Matki Boskiej”
W marcu 2021 roku sąd uniewinnił trzy aktywistki, które zostały oskarżone o obrazę uczuć religijnych z art. 196 K.k. za rozwieszanie na ulicach plakatów z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej w tęczowej aureoli. Sąd w ustnym uzasadnieniu odwołał się do wielu argumentów o charakterze religijnym, co – jak zauważali niektórzy komentatorzy – upodabnia świecki wyrok do religijnego kazania i w przyszłości może stanowić zagrożenie dla wolności ekspresji. Wydaje się jednak, że trudno o tę sytuację obwiniać sądy. Obecne założenia aksjologiczne polskiego system prawnego oraz charakter szczegółowych regulacji, takich jak art. 196 K.k., wymuszają na sądach mieszanie porządków prawno-świeckiego i religijnego. Aby to zmienić, konieczna byłaby interwencja ustawodawcy zarówno na poziomie ustaw zwykłych, jak i ustawy zasadniczej.
Słowa kluczowe: obraza uczuć religijnych, demokracja, Tęczowa Matka Boska, rozdział Kościoła od państwa
Abstract:
Judgment Like a Sermon. On the Peculiarities of Applying Article 196 of the Criminal Code Based on the “Rainbow Madonna” Case
In March 2021, the court acquitted three activists who had been charged with offending religious feelings under Article 196 of the Penal Code for hanging posters in the streets with an image of the Black Madonna of Częstochowa with a rainbow halo. The court referred to a number of religious arguments in its oral reasoning, which – as some commentators have noted – makes the secular verdict similar to a religious sermon and could pose a threat to freedom of expression in the future. However, it seems difficult to blame the courts for this situation. The current axiological assumptions of the Polish legal system and the nature of specific regulations, such as Article 196 of the Criminal Code, force the courts to mix the legal-secular and religious orders. In order to change this, it would be necessary for the legislature to intervene both at the level of ordinary laws and the Basic Law.
Keywords: offending religious feelings, democracy, Rainbow Madonna, separation of Church and state
0,00zł
