Skandaliczne wyczyny „wyrzutków”. Rewolucja „nieprzystosowanych” w Japonii

0,00

Przemiany w powojennej sztuce japońskiej można przyrównać do wybuchu bomby, która wywróciła scenę artystyczną do góry nogami głównie za sprawą młodej inteligencji tokijskiej, która postanowiła zrewidować własną tradycję. David Goodman pisze o latach 60. w Japonii, jako o czasie eschatologicznej zadumy, przeżywania powojennej traumy i lewicowego oporu wobec Traktatu o Bezpieczeństwie, podpisanego ze Stanami Zjednoczonymi w 1960 roku. Ówczesna sztuka pełna sprzeczności, groteskowej deformacji, wątków o silnym zabarwieniu politycznym i erotycznym była wyrazem braku możliwości uchwycenia powojennej rzeczywistości, która wymykała się wszelkim zdolnościom ludzkiej percepcji. W artykule zostały omówione pokrótce dzieje japońskiej sztuki modernistycznej (jap. kindai geijustsu) i awangardowej (jap. zen’ei geijutsu), począwszy od najwcześniejszych eksperymentów formalnych po lata szczytowe kontrkultury i kontestacji – sztukę nierzadko skandalizującą, ale niezwykle oryginalną, łącząca w sobie pierwiastek sacrum i profanum, tradycję i nowoczesność.

Słowa kluczowe: awangarda japońska, kontrkultura w Japonii, japońska Nowa Fala, shingeki, post-shingeki, agura engeki, Gutai, Art Theatre Guild (ATG), Terayama Shūji, Tenjō Sajiki, Shibusawa Tatsuhiko, Numa Shōzō, traktaty ANPO, Zengakuren