Na początku XXI wieku piractwo powróciło do zbiorowego obiegu świadomości najpierw za sprawą dystrybutorów filmów i muzyki, którzy tak właśnie określili nielegalne korzystanie i dzielenie się uzyskanymi za darmo treściami, a później różnych ruchów społecznych, takich jak Partia Piratów, która w wielu krajach, w tym także w Polsce, domaga się wolnego dostępu do dóbr kultury i walczy o nowe prawa cyfrowe.
Analizujemy, w jaki sposób to pojęcie pomaga opisywać kulturową rzeczywistość. Waldemar Kuligowski, nawiązując do zajęć, które odbyły się na jednym z amerykańskich uniwersytetów, Intensywne studia nad kulturą: piraci, charakteryzuje stare i nowe formy piractwa. Lucyna Marzec w swoim tekście różnicuje piratów własności intelektualnej na dwie grupy: archiwistów i innowatorów. Piractwo jako strategię artystyczną opisują Marek Wasilewski na przykładzie sztuki zawłaszczania Piotra Uklańskiego i Małgorzata Kłoskowicz, która analizuje powstały w wyniku tak zwanej plądrografii obraz Ryszarda Woźniaka. Plagiatowi literackiemu poświęcony jest tekst Wojciecha Hamerskiego, który ujawnia korsarski podtekst opowiadania Edgara Allana Poego Złoty żuk.