Rozwój, przeobrażenia i reorganizacja badań nad problematyką pamięci doprowadziły do wykształcenia się kolejnego kompleksu badań kulturowych, dopełniających rozważania nad pamięcią. Ich rozpiętość, dynamika, a przede wszystkim znaczenie proklamowały jeszcze jedne zwrot kulturowy: archiwalnego (archival turn). Z bezpośredniego połączenia zainteresowania problematyką pamięci i strategii nadawania dziełu formy kolekcji bądź swego rodzaju bazy danych zrodził się nurt archival art. Autor opisuje formę nurtu archiwalnego w polu sztuki nowych mediów na przykładzie prac Masakiego Fujihaty i Luz Maríi Sánchez.

Słowa kluczowe: archival turn, archival art, Masaki Fujihata, Luz María Sánchez, Sanja Ivekovic, Krzysztof Wodiczko