vol. XXXVIII, no. 3, 2022
Niespełniony Paryż Wilhelma Macha i Andrzeja Bobkowskiego
Adriana Kovacheva
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0002-5927-8117
Tekst powstał w ramach projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki SONATA 17, zatytułowanego „Queerowe przestrzenie za żelazną kurtyną. Przypadek Wilhelma Macha” (nr 2021/43/D/HS2/01542), realizowanego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Zakres stron: 173–187
Abstrakt:
Niespełniony Paryż Wilhelma Macha i Andrzeja Bobkowskiego
Analiza dwóch utworów Andrzeja Bobkowskiego – opowiadania Pożegnanie i eseju List – problematyzuje sposób przedstawienia przyjaźni między narratorem a głównym bohaterem tekstu, przyjmując założenie, że prototypem protagonisty jest pisarz Wilhelm Mach. Relacja między mężczyznami zostaje opisana przez pryzmat przestrzeni miejskiej. Uważnie prześledzono działające w tekstach prozatorskich praktyki patrzenia i kreacji obrazu przyjaciela. Spór o ustrój komunistyczny w Polsce, który staje się powodem rozstania przyjaciół, interpretowany jest tu jako rozmowa niemożliwa z powodu nierówności społecznych, istniejących między dyskutantami.
Słowa kluczowe: Wilhelm Mach, Andrzej Bobkowski, proza lat 40. XX wieku, literatura obrachunków inteligenckich, dyslokacja, nierówności klasowe
Abstract:
The Unfulfilled Paris of Wilhelm Mach and Andrzej Bobkowski
The analysis of two works by Andrzej Bobkowski – the short story Pożegnanie [Farewell] and the essay List [Letter] – problematizes the way the friendship between the narrator and the main character of the text is presented, assuming that the prototype of the protagonist is the writer Wilhelm Mach. The relationship between the men is described through the prism of urban space. The practices of looking and creating the image of a friend that are present in prose texts are carefully traced. The dispute over the communist system in Poland, which becomes the reason for the parting of friends, is interpreted here as an impossible conversation due to the social inequalities that exist between the debaters.
Keywords: Wilhelm Mach, Andrzej Bobkowski, prose of the 1940s, literature of the reckoning of the intelligentsia, dislocation, class inequality