vol. XXXVII, no. 2, 2021
Ciało, narracja, opór. Czarownice Jolanty Janiczak i Wiktora Rubina
Magdalena Rewerenda
Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0001-9031-2793
Zakres stron: 33–37
Abstrakt:
Ciało, narracja, opór. Czarownice Jolanty Janiczak i Wiktora Rubina
Wychodząc od analizy spektaklu Wiktora Rubina I tak nikt mi nie uwierzy na podstawie dramatu Jolanty Janiczak o Barbarze Zdunk, czyli ostatniej w Europie czarownicy spalonej na stosie (Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie, premiera: 19.06.2020), autorka podejmuje refleksję nad obecnym w całej twórczości artystów problemem dominacji męskiej narracji w przestrzeni publicznej i mówieniu o historii. W swoich przedstawieniach rozprawiają się oni z konstruktami myślowymi dotyczącymi normatywności ciała, cielesności i seksualności, które są uwikłane są w relacje władzy, zawarte w języku oraz przez niego wytwarzane, kształtowane i umacniane. Analizie poddany zostaje dramatyczny i teatralny język, który odsłania mechanizmy konstruowania wykluczających narracji w przestrzeni publicznej. Ważnym kontekstem filozoficznym artykułu są prace takich badaczek, jak Judith Butler, Rebecca Solnit czy Mona Chollet, a społecznym – walka o prawa kobiet w ramach ruchu obywatelskiego #MeToo i czarnych protestów.
Słowa kluczowe: czarownica, teatr, dramat, feminizm, narracja, ciało, Jolanta Janiczak, Wiktor Rubin
Abstract:
The Body, Narration, and Resistance. Jolanta Janiczak and Victor Rubin’s Witches
Starting from the analysis of Wiktor Rubin’s play Nobody Will Believe Me Anyway, based on Jolanta Janiczak’s drama about Barbara Zdunk, the last witch burned at the stake in Europe (Aleksander Fredro Theatre in Gniezno, premiere: 19.06.2020), the author reflects on the problem of the domination of male narration in public space and speaking about history, present in all the artists’ work. In their performances, the artists deal with thought constructs concerning the normativity of the body, carnality, and sexuality, which are entangled in power relations, contained in language and produced, shaped, and strengthened by it. Dramatic and theatrical language is analyzed, revealing the mechanisms of constructing exclusionary narratives in public space. An important philosophical context for the article is provided by the works of such scholars as Judith Butler, Rebecca Solnit, and Mona Chollet, and a social one – the struggle for women’s rights within the #MeToo movement and Black protests.
Keywords: witch, theater, drama, feminism, narration, body, Jolanta Janiczak, Wiktor Rubin