Wyszukiwanie zaawansowane

Kwartalnik

Dwutygodnik

Cała strona

vol. XXXIX, no. 2, 2023

1/∞ (czyli „zmiennokształtne” granice zwierzęcych biografii)

Anita Jarzyna

Uniwersytet Łódzki

ORCID: 0000-0001-7527-6085

Zakres stron: 44–63

Abstrakt:

1/∞ (czyli „zmiennokształtne” granice zwierzęcych biografii)

Artykuł stanowi sfunkcjonalizowane omówienie projektu artystycznego Shifters Marty Bogdańskiej, w centrum którego znalazła się książka złożona z niemal tysiąca archiwalnych fotografii zwierząt wykorzystywanych przez zachodnie służby mundurowe w ciągu blisko stu lat. W tekście dowodzę, że interwencyjny zamysł projektu pozwala krytycznie przyjrzeć się konceptualizacjom zwierzęcych biografii. Praca Bogdańskiej daje możliwość przekroczenia jednej z kluczowych opozycji, w jaką uwikłane bywają te ujęcia, rozpięte między skłonnością do upamiętniania jednostek, zwykle heroizowanych, a anonimowością niezliczonych ofiar wplątanych w ludzkie działania militarne. Shifters sprzyjają bowiem wypracowywaniu alternatywnych form reprezentacji zwierzęcego życia: „biografii in effigie” – w obrazie i w zastępstwie (źródeł) oraz biograficznej narracji apotropaicznej.

Słowa kluczowe: biografie zwierząt, historia zwierząt, książka artystyczna, sztuki wizualne, archiwum, Marta Bogdańska

Abstract:

1/∞ (or “Shape-Shifting” Boundaries of Animal Biographies)

This article is a functionalized overview of Marta Bogdańska’s art project Shifters whose focal point is a book comprised of nearly a thousand archival photographs of animals employed by Western uniformed services over nearly a century. In the text, I argue that the interventionist purpose of the project allows for taking a critical look at conceptualizations of animal biographies. Bogdańska’s work offers an opportunity to transcend one of the key oppositions in which these notions tend to be entangled, stretched between the tendency to memorialize individuals – usually heroized – and the anonymity of countless victims enmeshed in human military action. Shifters encourages the development of alternative forms of representation of animal life: “biography in effigie” – in the image and (source) substitution – and a biographical apotropaic narrative.

Keywords: animal biographies, animal history, art book, visual arts, archive, Marta Bogdańska

Lista prac cytowanych:

Baratay, Éric. Animal Biographies. Toward a History of Individuals. Translated by Lindsay Turner, The University of Georgia Press, 2022.
—. Kocie sprawy. Jak koty tworzą kulturę. Translated by Krzysztof Jarosz. Wydawnictwo w Podwórku, 2022.
—. Zwierzęta w okopach. Zapomniane historie. Translated by Barbara Brzezicka, Wydawnictwo w Podwórku, 2017.

Barcz, Anna. “Wojenne pomniki zwierząt i ich rola w antropocenie”. Pomniki w epoce antropocenu, edited by Małgorzata Praczyk, Wydawnictwo Naukowe UAM, 2017, pp. 53-67.
Berger, John. “Po cóż patrzeć na zwierzęta”. O patrzeniu. Translated by Sławomir Sikora, Fundacja Aletheia, 1999, pp. 7-39.
Bogdańska, Marta. Interview by Monika Stelmach. “Nieopowiedziana historia”. Dwutygodnik.com, no. 329, 2022, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9983-nieopowiedziana-historia.html.
Bogdańska, Marta. Interview by Berenika Steinberg. “Osoby zwierzęce”. Przekrój, 22 marca 2022, https://przekroj.pl/spoleczenstwo/osoby-zwierzece-rozmowa-z-marta-bogdanska-berenika-steinberg.
Bogdańska, Marta. Shifters. Foundation for Visual Arts and Landskrona Foto, 2021.
Bogumił, Paweł. Inhuman. Wydawnictwo Migavka, 6×7 Gallery Warszawa, 2016.
Domańska, Ewa. “Historia zwierząt”. Translated by Jan Szpilka. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa, no. 3-4, 2016, pp. 322-331.
Fudge, Erica. “Animal Lives”. History Today, no. 10, 2004, pp. 21-26.

Konwicki, Tadeusz. Iwan Konwicki, z domu Iwaszkiewicz. Ilustrated by Danuta Konwicka, Wydawnictwo Znak, 2019.
Krakow Photomonth. “O tym, jak delfina skazano za szpiegostwo. Rozmowa wokół projektu »Zmiennokształtne«”. YouTube, 17 czerwca 2021, https://www.youtube.com/watch?v=H_AVPGCIe0g&list=TLPQMTcxMTIwMjKjaagKB2E73Q&index=3.
—. “Po wystawie »Zmiennokształtne« oprowadza Anna Bas i Magdalena Ujma”. YouTube, 30 czerwca 2021, https://www.youtube.com/watch?v=gCgkh-07jBY.
—. “»SHIFTERS« – a talk with Éric Baratay”. YouTube, 6 lipca 2021, https://www.youtube.com/watch?v=Bwldk-w9fQs.
—. “»SHIFTERS« – Jenny Nordquist in conversation with Marta Bogdańska and Stefan Lorenzutti”. YouTube, 24 czerwca 2021, https://www.youtube.com/watch?v=rkYevySvCZY.
Krall, Hanna. Szczegóły znaczące. Forworded by Mariusz Szczygieł, Wydawnictwo Literackie, 2022.

Krebber, André, and Mieke Roscher. “Introduction: Biographies, Animals and Individuality”. Animal Biography, edited by André Krebber and Mieke Roscher, Palgrave Macmillan, 2018, pp. 1-15. Legeżyńska, Anna. “»Wystarczy mocno i wytrwale zastanawiać się nad czyimś życiem«. Biografistyka jako hermeneutyczne wyzwanie”. Teksty Drugie, no. 1, 2019, pp. 13-27.
Mollison, James. James & Other Apes. Introduction by Jane Goodall, Chris Boot, 2005.

Nasiłowska, Anna. “Porządki w bibliotece”. Teksty Drugie, no. 1, 2019, pp. 7-12.
Steyerl, Hito. “In Defense of the Poor Image”. e–flux journal, no. 10, 2009, https://www.e-flux. com/journal/10/61362/in-defense-of-the-poor-image/.
Wierzbicki, Łukasz. Dziadek i niedźwiadek. Historia prawdziwa. Ilustrated by Ireneusz Woliński, Wydawnictwo Pointa, 2009.

Woolf, Virginia. “O wiernym przyjacielu”. Eseje, translated by Magda Heydel, edited by Magda Heydel, Roma Sendyka, afterword by Roma Sendyka, Wydawnictwo Karakter, 2015, pp. 401-404.
Woroszylski, Wiktor. “Psia elegia”. Na kurczącym się skrawku i inne zapiski z kwartalnym opóźnieniem, Wydawnictwo Polonia, 1984, pp. 121-123.

0,00zł

1/∞ (czyli „zmiennokształtne” granice zwierzęcych biografii)

1/∞ (czyli „zmiennokształtne” granice zwierzęcych biografii)

1/∞ (or “Shape-Shifting” Boundaries of Animal Biographies)

Keywords: animal biographies, animal history, art book, visual arts, archive, Marta Bogdańska

Lista prac cytowanych:

Newsletter

Kontakt

Wyszukiwanie zaawansowane