Kultura przemocy. Przemoc instytucjonalna i przemoc w instytucjach kultury

Pojawiające się coraz liczniej informacje dotyczące przypadków przemocy, molestowania i innych, niegodnych zachowań w obszarze kultury dla większości środowisk twórczych nie są przyczyną niepokoju, lecz źródłem ulgi, łączonej z nadzieją na długo oczekiwaną zmianę. Doniesienia na temat niewłaściwych – nierespektujących godności pracownic i pracowników oraz innych zależnych osób – zachowań ludzi kierujących instytucjami i organizacjami kultury, innych osób wykorzystujących swoją hierarchiczną pozycję wewnątrz instytucji, organizacji czy szkół artystycznych, prowokują do poszerzonej refleksji na temat systemowej sytuacji pracowników kultury w Polsce. Uwzględniałaby by ona zarówno perspektywę przemocy jednostkowej, jak i instytucjonalnej. Czy pracownice i pracownicy kultury są szczególnie narażone i narażeni na przemoc i opresję? A może – bardziej wrażliwi lub świadomi własnej podmiotowości – częściej od zatrudnionych w innych sektorach gotowi są mówić o doznanej krzywdzie, poniżeniu lub niesprawiedliwości?

Zapraszamy do dyskusji, której zakres przekraczać może perspektywę pojedynczych przypadków i form przemocy, odnosić się do rozmaitych dziedzin kultury czy systemów organizacyjnych. Bardzo ważne są dla nas zarówno praktyki już ujawnione, jak i skala problemu, którego zakres do dzisiaj nie został określony. Zależy nam także na zwróceniu uwagi na szeroki spektrum przemocy instytucjonalnej – chcemy inicjować rozważania dotyczące błędów systemowych czy ślepych plamek na poziomie organizacyjnym, zarówno na poziomie instytucji, jak i organizacji pozarządowych. Chcielibyśmy podjąć temat dopuszczalnej kontroli oraz nadzoru wewnętrznego i zewnętrznego w organizacjach i instytucjach kultury, a także zastanowić się nad możliwościami nieopresyjnego badania skali nadużyć i zapobiegania im w przyszłości. Zależy nam na rozważeniu sposobów rozwiązywania kryzysów w zespołach doświadczonych przemocą instytucjonalną, w których często, w wyniku etycznych zaniedbań, dochodzi też do wewnętrznych podziałów.

Czekamy na artykuły naukowe, ale równie teksty o charakterze publicystycznym – diagnozy i konstruktywne krytyki dyskursu odnoszącego się zarówno do instytucjonalnej, jak i jednostkowej przemocy w obszarze kultury. Przykładowe obszary w interesującym nas zakresie to: przemoc i przemoc seksualna w kulturze, ruch #MeToo i jego konsekwencje dla sektora kultury, hierarchiczność i alternatywne modele zarządzania czy reakcje na nieetyczne zachowania w instytucjach i organizacjach kultury. Zależy nam także na otwarciu dyskusji i poszerzeniu jej zakresu o inne, niewskazane tu wątki, odnoszące się zarówno do realiów polskich, jak i przemocy instytucjonalnej i przemocy w instytucjach kultury w innych krajach.