vol. XL, no. 3, 2024
Sny, kazania i Modern Talking. O słuchaniu prywatnych taśm z lat 80. i 90.
Marcin Barski
Zakres stron: 125–132
Abstrakt:
Sny, kazania i Modern Talking. O słuchaniu prywatnych taśm z lat 80. i 90.
Tematem artykułu są osobiste nagrania realizowane przez Polaków w okresie PRL i transformacji ustrojowo-ekonomicznej za pomocą ogólnodostępnych rekorderów. W oparciu o analizę kaset magnetofonowych ze zrealizowanymi w tym czasie prywatnymi nagraniami artykuł wychodzi od intymnej historii jednostek, by przesuwać się w stronę szerszego ujęcia społeczeństwa podzielonego przez przewrót ekonomiczny i migrację zarobkową. Prywatne nagrania „z epoki” akcentują różnice między egzystencją tych, którzy pozostali na Wschodzie, i tych, którzy wyemigrowali na Zachód. Obok nadziei i frustracji związanych z sytuacją życiową występują pozostałości tych afektów zachowane w śladzie audialnym. Ówczesna popularność kasetowych rekorderów pozwala przypuszczać, że transformacja z sowieckiej wersji komunizmu na kapitalizm pociągnęła za sobą przejście od prywatnej kultury audialnej do konsumenckiej kultury wizualnej. Dźwiękową ilustracją artykułu jest płyta „Wanda's Dream” (Reading Group, 2018).
Słowa kluczowe: kasety magnetofonowe, PRL, kapitalizm, transformacja ustrojowa, nagrania terenowe
Abstract:
Dreams, Sermons and Modern Talking. On Listening to Private Tapes from the 1980s and 1990s
The subject of this article is personal recordings made by Poles with the help of publicly available recorders during the communist era and the period of political and economic transformation. Based on an analysis of cassette tapes of private recordings made during this time, the article starts from the intimate history of individuals moving toward a broader view of a society divided by economic upheaval and labor migration. The private "period" recordings accentuate the differences between the existence of those who remained in the East and those who migrated to the West. Alongside the hopes and frustrations of the living situation, there are remnants of these affects preserved in auditory traces. The popularity of cassette recorders at the time suggests that the transformation from the Soviet version of communism to capitalism entailed a shift from private audial culture to consumer visual culture. The sound illustration of the article is the record "Wanda’s Dream" (Reading Group, 2018).
Keywords: cassette tapes, communist Poland, capitalism, systemic transformation, field recordings
5,00zł
