Szczeciński dansing

Oprawa muzyczna i wizualna nawiązuje do lat 70. i 80. Duże foyer przyozdobione jest w błyszczące tkaniny – na ścianie zawieszono srebrną, gargantuiczną kurtynę, a stoły przykryto cekinowymi obrusami. Klimat współtworzy wisząca pod sufitem dyskotekowa kula (za aranżację przestrzeni i oświetlenie odpowiada artysta wizualny Aleksandr Prowaliński). Kostiumy zaprojektowane przez Michała Dobruckiego współgrają ze scenografią – spodnie dzwony, kombinezony, wzorzyste koszule i frędzlowate sukienki dobrano, zwracając uwagę na każdy detal. W repertuarze znalazły się polskie i obcojęzyczne hity, łzawe szlagiery oraz romantyczne przeboje pokroju „Voyage Voyage” Desireless, „Porque Te Vas” Jeanette czy „Nic nie może wiecznie trwać” Anny Jantar. Muzycznym motywem przewodnim spektaklu jest utwór „Oko za oko” Justyny Steczkowskiej.

Wybory tych a nie innych melodii nie są więc oczywiste. Z jednej strony sięgnięto po utwory, które, bez względu na wiek, zna każda osoba. Teksty takich piosenek automatycznie uruchamiają się w naszej pamięci, jakby zostały puszczone z playbacku. Z drugiej strony, obserwując rozpromienione twarze emerytek i emerytów, miałam poczucie, jakbyśmy nieustannie wracali do przeszłości i odgrywali cudze doświadczenia i cudzą młodość. W programie znajdują się podziękowania dla grupy seniorek i seniorów działającej przy Stowarzyszeniu Kamera, co skłania do stawiania pytań dotyczących ich udziału w projekcie. Na jakich zasadach w nim partycypowali? Czy dzielili się swoimi wspomnieniami? Uczestniczyli w próbach do dansingu? Byli ekspertami i ekspertkami od PRL-owskich dyskotek? Szczeciński „Dansing” to specyficzna rekonstrukcja historyczna – nie jest reenactmentem bitwy czy wojny, a próbą przywołania estetyki i przyjemnej atmosfery zabaw sprzed lat. To wyjątkowe – sensualne, wywołujące przyjemne wrażenia – zdarzenie partycypacyjne.

„Dansing” – co zabrzmi okropnie trywialnie – daje możliwość spotkania; jednak dla każdego spotkanie to będzie miało zupełnie inny charakter. Można spotkać się z przeszłością i osobistymi wspomnieniami albo z dawnymi namiętnościami. W tańcu – spotkać się zarówno z bliskimi, jak i dopiero co poznanymi osobami. Ale można także spotkać się i skonfrontować z trudnymi afektami związanymi z poruszaniem się, aktywnym uczestniczeniem w wydarzeniach publicznych i tworzeniem nowych więzi czy relacji. Wreszcie – z aktorkami, aktorami oraz całym zespołem teatralnym w miejscu, gdzie podziały na scenę i widownię nie istnieją. Koncepcja Sikory jest dobrym przykładem niehierarchicznej, kolektywnej praktyki w pracy teatralnej. Mimo jednoznacznie określonej ramy całego wydarzenia i narzuconego przez twórczynię repertuaru muzycznego miałam, jako zwyczajna, jedna z wielu osób uczestniczących w „Dansingu”, silne poczucie sprawczości.

Linia programowa Teatru Współczesnego jest spójna – ten teatr przychodzi na ratunek tam, gdzie państwo nie odpowiada na konkretne potrzeby społeczne. W „Spartakusie. Miłości w czasie zarazy” (reż. Jakub Skrzywanek) pary nieheteronormatywne mogą wziąć udział w zainscenizowanej uroczystości zaślubin (a imprezy kontynuowane są później, już w prywatnym gronie, z rodziną i przyjaciółmi, w kuluarach, o czym informuje mnie Facebook, wyświetlając zdjęcia z wesela Mateusza i Witolda). W „Wiarołomnej” Hana Umeda z Darią Kubisiak i Weroniką Murek obmyśliły rytuał, który mógłby towarzyszyć aktowi apostazji. W „Grunwaldzie Rekonstrukcji” kolektywnie wyreżyserowanej prze Ewelinę Węgiel i Annę Mazurek doceniono – w dość ironiczny sposób – pracę opiekuńczą i wolontaryjną (w przedstawieniu przywołano historie Janiny Panek, Jana Pepiny i Ireneusza Rolewskiego, którzy z pasji, realizując wewnętrzne powołanie, tworzyli repliki „Bitwy pod Grunwaldem” Jana Matejki, wykonując ogromną, nieodpłatną pracę). „Edukacja seksualna” (reż. Michał Buszewicz) wypełnia lukę w programach szkolnych, pomagając przyswoić elementarną wiedzę z zakresu seksualności człowieka. W wyreżyserowanym przez Skrzywanka i Justynę Sobczyk „Śnie nocy letniej” ukazano wywołującą wiele emocji scenę spotkania osoby z niepełnosprawnością z asystentką seksualną (w spektaklu przywołano wiele opinii z forów internetowych, które negują potrzeby seksualne osób z niepełnosprawnościami, mówiąc o nich jak o „fanaberiach”).

Co, w tym kontekście, „rekompensuje” nam „Dotyk za dotyk”? To zdarzenie teatralne, które umieścić można w kręgu spektakli detabuizujących kontakt fizyczny i seksualność oraz odnoszących się do – łączącej się z nią – pruderyjności czy wstydliwości; normalizujące potrzebę dotyku, wzajemnej czułości, randkowania i intymności. Potańcówka jest afirmacją wspólnoty poprzez sięgnięcie po znane i lubiane, do bólu krindżowe (przez co jawią się jako jeszcze bardziej atrakcyjne) gry towarzyskie. Artystki i artyści świadomie wykorzystali duchologiczny potencjał miasta i PRL-owski charakter teatralnych wnętrz, by cofnąć się w czasie. „Nic nie może przecież wiecznie trwać”, jednak „Dansing” to świetna okazja do nostalgicznej lub poznawczej podróży: w przeszłość, w kulisy teatru, pomiędzy innych ludzi, w głąb naszej świadomości i fizyczności; a wszystko to w rytmie melodii ponadczasowych hitów.