Artywizmy

W Polsce tysiące osób angażują się obecnie w działania aktywistyczne. Rosnąca świadomość zachodzących w skali globalnej procesów zmian klimatycznych, niezgoda na opresję i przemoc wobec kobiet i grup LGBTQ+ oraz kryzys uchodźczy to tylko niektóre z powodów. Konieczność praktykowania oporu odczuwają także artystki i artyści. Część z nich zajmuje się artywizmem, czyli realizowaną przez sztukę formą działalności aktywistycznej.

Piszemy o artywizmach w liczbie mnogiej, ponieważ interesuje nas badanie tego zjawiska w szerokim spektrum: od sztuk wizualnych, przez działania partycypacyjne, po sztuki performatywne; od mikroprojektów do działań angażujących całe społeczności.

Chciałybyśmy, żeby teksty opublikowane w ramach bloku problematyzowały relację aktywizmu i artywizmu. Kiedy zaangażowanie staje się aktywizmem? Jakie są formy artywizmu? Czy każde działanie w polu sztuki, które jest manifestacją niezgody i buntu wobec patriarchalnych, ableistycznych czy szerzej – normatywnych – reżimów, może być interpretowane jako akt aktywistyczny? Kiedy sztuka zawłaszcza narzędzia aktywistek i aktywistów w celach wyłącznie artystycznych, a kiedy rzeczywiście dąży do zmiany? Czy radykalne akty oporu i propozycje zmiany, które są formułowane w „bezpiecznych” środowiskach publicznych instytucji kultury, a więc mają finansowe i prawne zabezpieczenie, z zasady wytracają swój aktywistyczny potencjał? Jak rozumieć sprawczość artystycznych interwencji w przestrzeni publiczną? Czy narzędzia i estetyki sztuki zaangażowanej mogą wzmacniać siłę protestów w przestrzeniach miejskich?

Czekamy na propozycje tekstów, które poruszać będą tematy, takie jak:

– estetyka działań artywistycznych,
– granica między aktywizmem a artywizmem,
– polityki reprezentacji a artywizm,
– działania partycypacyjne,
– strategie sztuki zaangażowanej a artywizm,
– aktywizm w instytucjach.

Uważamy, że aby skutecznie badać artywizm i wspierać jego rozwój, powinno się przyjmować perspektywę transdyscyplinarną, umożliwiającą rozpoznanie społecznego, psychologicznego, politycznego i estetycznego charakteru zjawiska. Ze względu na specyfikę praktyk artywistycznych i kontekstów, w których są one realizowane, zapraszamy autorki i autorów z pola nauk o sztuce i kulturze, ale również osoby zajmujące się na przykład socjologią, politologią czy pedagogiką.