Archiwa aspirujące do pomieszczenia całości doświadczenia stałyby się archiwami immersyjnymi, w których podmiot – dokumentalista, badacz bądź zwiedzający – mógłby się „zanurzyć”. Archiwum immersyjne oferowałoby nie domysł, ślad czy obraz przeszłości, lecz jej symulację. Implementacja nowych technologii pamięci na polu archiwistyki, takich jak cyfryzacja woni i smaku, umożliwi przeformułowanie pojęcia archiwum oraz zniesienie zarówno sensorycznego, jak i afektywnego dystansu wpisanego w materialność pamiątki audiowizualnej. Nowe archiwum komunikować będzie – nawiązując do cywilizacyjnych prognoz A.D. Cheoka – nie tyle informacje, ile doświadczenia, stając się ostatecznie symulacją obecności.

Słowa kluczowe: archiwum, archiwum immersyjne, archiwum afektywne, sztuczne sensorium, zmysły, pamięć, cyfrowy zapach, cyfrowy smak, Julian Przyboś, muzeum sensoryczne