Autor polemizuje z coraz popularniejszą tezą, zrównującą status chłopa epoki pańszczyźnianej z kondycją niewolnika. W XVI wieku Polska była najważniejszym eksporterem zbóż w Europie. Konsekwencją tego faktu stała się refeudalizacja, polegająca na niemal całkowitym uzależnieniu chłopów od panów, łącznie z przywiązaniem ich do ziemi. Powstała ekonomiczna i kulturowa kategoria „chama”, degradująca w sensie społecznym oraz moralnym. Nie istniała jednak homogeniczna, podlegająca jednolitemu prawodawstwu masa chłopska. Cham w systemie folwarczno-pańszczyźnianym nie był niewolnikiem, nie podlegał bowiem utowarowieniu ani pozbawieniu pierwotnej tożsamości. Był raczej zmuszanym do pracy poddanym, klientem właściciela ziemskiego, a nie niewolnikiem.