Niniejszy tekst składa się z dwóch części. W pierwszej autor przypomina artykuł Łukasza Kądzieli O potrzebie badań nad dziejami Targowicy (1989) oraz rozszerza go o publikacje wydane od tego czasu. W drugiej przedstawia własne postulaty badań nad konfederacją targowicką oraz jej mitem. Pomimo odgrywania wielkiej roli w polskim imaginarium narodowym, Targowica nie doczekała się zbyt wielu opracowań historycznych czy kulturoznawczych. Konfederację tę zwykle sprowadza się do uznania jej za rosyjską reakcję na uchwalenie Konstytucji 3 maja. Autor postuluje przeprowadzenie badań nad Targowicą jako wydarzeniem z końca XVIII wieku oraz nad jej mitem w XIX i XX wieku. Doprowadziłoby to do trzech skutków: stworzenia nowej syntezy dziejów końca Rzeczypospolitej Obojga Narodów, napisania historii pojęcia zdrady w polskim imaginarium narodowym w XIX i XX wieku oraz rozróżnienia konfederacji targowickiej od jej mitu, co pozwoliłoby na lepsze zrozumienie obydwu tych fenomenów.

Słowa kluczowe: historiografia polska, imaginarium narodowe, konfederacja targowicka, Łukasz Kądziela, Targowica, wyobraźnia narodowa, zdrada