vol. XL, no. 3, 2024

Pasywna akustyka. Słuchanie na morzu

Agata Dyczko
ORCID: 0009-0004-3166-2899
Zakres stron: 101–121
Abstrakt:
Pasywna akustyka. Słuchanie na morzu
Artykuł przybliża historyczne i współczesne przykłady urządzeń przeznaczonych do nadawania sygnałów akustycznych na morzu, ukazując ich ewolucję i jednoczesny zanik tradycyjnych, przekazywanych z pokolenia na pokolenie metod nawigacji „na słuch”. Precyzja i jednoznaczność wskazań nowoczesnych urządzeń sprawiły, że w relatywnie krótkim czasie wyparły one akustyczne sposoby komunikacji, jak również przyczyniły się do zaniku umiejętności czytania i słuchania morza. Obok źródeł historycznych autorka sięga po własne doświadczenia jako osoby uprawiającej żeglarstwo oraz po wywiady z szyprami, rybakami, marynarzami, latarnikami morskimi – nausznymi świadkami i komentatorami przemian w dźwiękowej charakterystyce bałtyckiego wybrzeża od końca wieku XIX, przez transformację ustrojową, do chwili obecnej, kiedy to widoczne stają się antropoceniczne konsekwencje „sukcesów” bałtyckiego rybołówstwa lat 80. XX wieku.
Słowa kluczowe: Bałtyk, historia dźwiękowa, hydrofonia, nautofon, projektowanie dźwiękowe (sound design)
Abstract:
Passive Acoustics. Listening at Sea
This article takes a look at historical and contemporary examples of devices intended to transmit acoustic signals at sea, showing their evolution and the simultaneous disappearance of traditional methods of navigation "by ear", passed down from generation to generation. The precision and unambiguousness of the indications of modern devices have caused them to supplant acoustic means of communication in a relatively short period of time, while contributing to the disappearance of the ability to read and listen to the sea. In addition to historical sources, the author draws on her own experiences as a sailor, as well as interviews with skippers, fishermen, sailors and lighthouse keepers – aural witnesses and commentators on the changes in the sonic characteristics of the Baltic coast from the late 19th century, through the political transformation, to the present, when the anthropocenic consequences of the "successes" of Baltic fishing in the 1980s become apparent.
Keywords: the Baltic, sound history, hydrophonics, nautophone, sound design
5,00