vol. XXXVII, no. 4, 2021
„Urodzeni z defektem polskości”, czyli „Przedwiośnie” na kozetce
Katarzyna Kurza
Uniwersytet w Białymstoku
ORCID: 0000-0002-4521-532
Abstrakt:
„Urodzeni z defektem polskości”, czyli „Przedwiośnie” na kozetce
Niniejszy tekst stanowi propozycję badania problemów polskości za pomocą charakterystycznych dla niej wzorów funkcjonowania psychologicznego. Zakładając, że ulegają one transmisji kulturowej poprzez dzieła literatury należące do kanonu narodowego, przeprowadzono analizę Przedwiośnia Stefana Żeromskiego z zastosowaniem narzędzi teorii psychoterapeutycznych. Ujawniła ona rozszczepienie polskości traktowanej jako obiekt. W świetle materiału dostarczonego przez powieść za aktualny problem polskości można uznać przekazywanie paranoiczno-narcystycznych wzorców funkcjonowania psychologicznego, jakie wytworzyła archaiczna już grupa stanowa w reakcji na traumatyczne dla niej wydarzenia; o ile w przeszłości pomagały one w jej przetrwaniu, to dla nowoczesnego społeczeństwa polskiego są one dysfunkcyjne i potencjalnie destrukcyjnie.
Słowa kluczowe: polskość, Przedwiośnie, cechy paranoiczne, cechy narcystyczne
Abstract:
“Born with a Defect of Polishness,” or “The Spring to Come” on the therapy couch
This text is a proposal to investigate the problems of Polishness by means of the patterns of psychological functioning that are characteristic of it. Assuming that they are subject to the cultural transmis-sion through works of literature belonging to the national canon, an analysis of Stefan Żeromski’s “The Spring to Come“ (“Przedwiośnie“) was conducted using the tools of psychotherapeutic theories. It revealed a split in Polishness treated as an object. In light of the material provided by the novel, it can be assumed that a current problem of Polishness is the transmission of paranoid-narcissistic patterns of psychological functioning produced by a now archaic state group in reaction to events that were traumatic for it. While in the past they helped it survive, for modern Polish society they are dysfunctional and potentially destructive.
Keywords: Polishness, The Spring to Come/Przedwiośnie, paranoid traits, narcissistic traits
0,00zł
