vol. XLI, no. 2, 2025
Zapisy kryzysu. Pamiętniki konkursowe z lat 80. pomiędzy obiegami
Katarzyna Stańczak-Wiślicz
Polska Akademia Nauk
ORCID: 0000-0003-1225-9653
Zakres stron: 181–190
Abstrakt:
Zapisy kryzysu. Pamiętniki konkursowe z lat 80. pomiędzy obiegami
Artykuł opiera się na analizie pamiętników konkursowych z początku lat 80. XX wieku, dotyczących doświadczenia kryzysu i zmiany społecznej zapoczątkowanych w sierpniu 1980 roku. Skupia się na pokazaniu nieadekwatności starego języka osadzonego w oficjalnym dyskursie PRL-owskim, do opisu doniosłych historycznie wydarzeń, których pamiętnikarze byli świadkami, i na procesie poszukiwania nowego sposobu opowiadania. Pokazuje, jak kierowani poczuciem wyjątkowości przeżywanego czasu pamiętnikarze odwoływali się do znanych sobie wzorów wzniosłości – do wyobraźni romantycznej i symboliki patriotyczno-religijnej, oraz w jaki sposób służyły one kształtowaniu wyobrażonej wspólnoty narodu polskiego.
Słowa kluczowe: kryzys, pamiętnikarstwo konkursowe, doniosłość, historia, symbolika
Abstract:
Narratives of Crisis – Polish Competition Memoirs of the 1980s in Search of the Language
This article is based on an analysis of competition memoirs from the early 1980s concerning the experience of the crisis and social change that began in August 1980. It focuses on showing the inadequacy of the old language embedded in the official discourse of the PRL to describe the historically significant events witnessed by the diarists, and on the process of searching for a new way of storytelling. It shows how driven by a sense of the exceptional nature of the period, these diarists drew on familiar patterns of sublimity, using elements from Romantic imagination along with patriotic and religious symbolism and how this approach helped shape the envisioned community of the Polish nation.
Keywords: crisis, competition memoirs, significance, history, symbolism