10 października 2019 roku ogłoszono przyznanie Nagrody Nobla w dziedzinie literatury Oldze Tokarczuk. Udostępniamy tekst Krzysztofa Hoffmanna z najnowszego numeru „Czas Kultury” nr 3/2019, poświęcony „Biegunom”...
Tekst pochodzi z numeru „CzK” (2/2017). Redaktorka prowadząca, Lucyna Marzec, zapowiadała temat następująco: Archiwum prywatne nie jest metaforą pamięci czy fikcjogenną szkatułą dla poszukiwaczy afektów i efektów artystycznych – ale konkretnym miejscem, naznaczonym sygnaturą autorską, z konkretną materialną zawartością...
Aktualność tej książki jest bolesna. Nie tylko w wymiarze politycznym czy publicystycznym – to byłoby zbyt proste. Analogia czy głębokie współodczuwanie obejmują emocje (w tym wypadku) czytelnika i głównej bohaterki...
Tekst z najnowszego numeru „CzK” (3/2019): Cała twórczość Olgi Tokarczuk powstała później, w XXI wieku, opowiada już nie o chorze, ale o podróżowaniu w jej poszukiwaniu, choć łączy się to z całkowitym zwątpieniem, że dzisiejsze toposy są w stanie rezonować w jakikolwiek zbliżony sposób...
Tym samym „Dzieci Kazimierza” stały się kolejnym głosem w narracji o postchłopskiej i postszlacheckiej tożsamości – zarówno jako opowiadana fabuła-wyznanie, jak i w szerszej perspektywie: wskazując konieczność poszerzenia debaty i włączenia do niej nowych (wcześniej świadomie wymazywanych czy też niewysłuchanych z powodu niewystarczającej świadomości społeczno-politycznej) perspektyw i świadectw...
Tym, co łączy opowieści, jest reporterskie dochodzenie. Autorka przeprowadza śledztwo w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: jak to możliwe, że marnujemy aż tyle jedzenia? Lub inaczej: co właściwie kryje się za globalną narracją o żywnościowym marnotrawstwie...
Przypominamy wciąż aktualny – tekst Immanuela Wallersteina, który ukazał się w „Czasie Kultury” w 2008, a na łamach CzasuKultury.pl udostępnialiśmy go w 2015 roku. Prof. Wallerstein zmarł 31 sierpnia 2019 roku...
Z rozdziału na rozdział śmierć głównego bohatera może zdawać się coraz mniej banalna i coraz bardziej nieunikniona. Samobójstwo popełnia przecież nie w wyniku szoku, nie popycha go do tej decyzji żadne określone wydarzenie...
Rajnerowicz proponuje, aby traktować CKOD jako tekst kultury, który sporo mówi o Polsce (i nie tylko) przełomu wieków. To przecież wykapane dzieci postmodernizmu, zespół niezborny, zlepiony z popkulturowych klisz, nieco komiksowy, wyczerpany estetycznie, bawiący się jedynie konwencją – nie zawsze świadomie...
Co zrobić z wycinkiem niespełna trzech lat (1969-1971) intymnych zapisków […]? Można je przepisać i opublikować pod nazwiskiem poetki kojarzonej z silnym poetyckim i zarazem feministycznym manifestem dojrzałej kobiety...
Fragment powieści Jáchyma Topola „Wrażliwy człowiek” (przekład Dorota Dobrew). Książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Czarne, pod patronatem „Czasu Kultury”. Premiera: 21 sierpnia 2019 roku...
„Opisane przez Libertiego sposoby produkcji i dystrybucji wieprzowiny, soi, tuńczyka w puszce i koncentratu pomidorowego, a także towarzyszące im historie wzrostu potężnych międzynarodowych przedsiębiorstw i upadku drobnych rolników, są zarówno anegdotyczne, jak i synekdotyczne – działają na zasadzie pars pro toto, wskazując na funkcjonowanie rynku spożywczego jako takiego”...
„Skoro «nic nie da się zrobić», a «jest, jak jest» wynika stąd, że tak samo źle będzie zawsze, nie ma się co miotać. […] Bo stwierdzenie «jest, jak jest» służy zabijaniu czasu” ...
Opisane przez Balesa historie są głęboko przeżyte i przemyślane. Czytelnik nie może mieć wątpliwości, że autor widział wszystkie te sceny na własne oczy, że rzeczywiście wszedł do pieca wypalającego cegły, był w tajskim burdelu i rozmawiał z cytowanymi osobami...
To, że komunistyczna emancypacja była co do zasady antyfeministyczna, nie oznacza dla mnie jednak, że nie była ona częścią feministycznej genealogii – mówi socjolożka Magdalena Grabowska, autorka książki „Zerwana genealogia...
Prawda i fałsz, rzeczywistość oraz iluzja, bezpośredniość przeżycia i niebezpośredniość metafory – oto bieguny, między którymi Paweł Mościcki rozpina swoje koronkowo skonstruowane „Lekcje futbolu”...
Nie mogę się pozbyć wrażenia, że „Powrót do Reims” najbardziej pasjonującą i rewelatorską lekturą będzie dla klasy średniej i wychowanych w otoczeniu klasy średniej. Poprzez uświadomienie sobie nieprzezroczystości i niepowszechności własnej pozycji, poprzez zajrzenie do świata, którego istnienie się podejrzewało, ale dystans pozwalał na utrzymanie komfortowego, analitycznego podejścia do sprawy...
Rower sukcesywnie zwycięża. Bo cały potencjał roweru tkwi w tej pojedynczości. Nie jestem zwolennikiem teleologicznego patrzenia na historię, ale taki rower musiał zwyciężyć – właśnie dzięki swojej pojedynczości: bo to kręciło kobiety, to kręciło wszystkich: ta wolność, wolność jazdy...
Sorge, tytułowe miasteczko z nowej powieści Aleksandry Zielińskiej, to przestrzeń wielokrotna i nieciągła. To miejsce pograniczne, w którym spotykają się przeciwstawne żywioły miasta i wsi, opisywane przez autorkę w jej poprzednich narracjach...
Umieszczanie O’Connor w gronie „odważnych kobiet” jest oczywiście kuszącą perspektywą, sprowadzającą jednak jej literaturę do zajęcia, któremu się oddawała, nie zaś powodu, dla którego warto do niej wracać...
Geniusz kobiecy z górą sześciusetstronicowej antologii: „Moja dzika koza” objawia się wielokrotnie. Tylko – a jak się w trakcie lektury okazuje – aż (!) poetki jidyszowe, których twórczość przypada na czasy od XVI wieku do dzisiaj, są bohaterkami tej unikatowej księgi...
Wraz z ostatnim odcinkiem „Gry o tron”, serialu, który wyrósł na jeden z największych fenomenów współczesnej popkultury, szanse na to, że ujrzymy ostatnie dwa tomy „Pieśni lodu i ognia”, sagi George’a R...
Kandydat na prezydenta, który zamiast odpowiadać na pytania o kwestie podziałów społecznych, zaczyna rozprawiać o wielkości swojego przyrodzenia. Zatruta rzeka, której obecność zmusza mieszkańców miasteczka do picia przez całą dobę napojów gazowanych...
Osińska nie problematyzuje tego, co tak przekonująco – i przejmująco – udaje jej się opisać. I staje się – przynajmniej na ten moment – ofiarą własnego talentu. Im głębiej zapuszcza swoją literacką sondę, prosto w bóle, kompleksy, komunikacyjne zatory – tym bardziej dokucza jej brak szerokiego spojrzenia...
W dzisiejszych czasach samo przyznanie, że nierówności są symptomem naszej współczesnej choroby oraz odzyskiwanie języka do przeciwstawiania się alienacji w zorientowanym rynkowo świecie, są już aktami oporu wobec degradacji naszych społeczeństw...
Naprawdę nie wiem, komu mogło przeszkadzać, że Galicja była wielokulturowa i wieloetniczna, że Lwów był zarazem żółto-czarny, żółto-niebieski, biało-czerwony czy żydowski. Musi istnieć tajemnicza siła w człowieku i wokół nas, która kieruje historię w stronę przerażających wydarzeń...
Znasz to słodko-gorzkie uczucie, gdy odkrywasz jakieś nowe miejsce, które przepełnia cię radością, ale zarazem cierpisz, bo osoba, którą kochałaś albo mogłabyś pokochać, tego nie widzi? W ten sposób też demonstruje się u mnie czarna żółć...
Jak mawiał Keynes, w długim okresie wszyscy będziemy martwi. Mimo to nie warto rezygnować z walki, nawet jeśli walczymy już tylko po to, żeby czymś zająć ręce – skoro nie jesteśmy w stanie znaleźć lepszych powodów...
Wiesław Myśliwski jest pisarzem, do którego przylgnęły na stałe pewne przyporządkowania i klucze odczytywania jego twórczości. Z okazji przyznania autorowi Poznańskiej Nagrody Literackiej im...
W „Rozdeptałem czarnego kota…” nie ma miejsca na uprzejmości i pokrętną dyplomację: pisarz próbuje zdefiniować nasze oceny, obawy i mity o rzeczach, osobach, zjawiskach, o których zwykle opowiadamy okrągłymi zdaniami...
„Mars Room” nie pozwala nam nigdy zapomnieć, jak bardzo naiwna i prostoduszna bywa nasza perspektywa. Oglądanie życia za kratkami weszło do żelaznego repertuaru rozrywki. Oswojenie jest jednak pozorne, bo pozbawione cielesności i realności...
Gdy dowiedziałam się, że Żadan napisał książkę o wojnie, rzuciłam się na nią z niezdrową, wątpliwej jakości etycznej ekscytacją. Ostrzyłam zęby na jakąś fantasmagoryczną groteskę, na tragikomizm Vonneguta, zabawność „Paragrafu 22”, satyrę „Szwejka” i atrakcyjność serialu „MASH”...
Choć od referendum minęły bez mała trzy lata, wiele pytań dotyczących bezprecedensowego wystąpienia jednego z państw członkowskich ze wspólnoty pozostaje bez odpowiedzi. Wszystkie opcje nadal leżą na stole, w tym najmniej prawdopodobny (i najbardziej dla samych zainteresowanych zawstydzający) scenariusz, w którym do brexitu nie dojdzie...
„Dom z dwiema wieżami” to historia doświadczonych, wypartych i przekazywanych dalej traum – szczególnie w wymiarze rodzinnym. To opowieść o paradoksach. W jej ramach to zamknięcie i obóz gwarantują bezpieczeństwo...
Wydając zbiór wywiadów, Maciej Geming dowodzi w praktyce, że o muzyce nie tylko da się, ale nawet powinno się rozmawiać. Kompresując „tańczenie o architekturze” do kolokwialnego „o muzyce się nie gada”, idzie jeszcze o krok dalej i adresuje swoje dialogi z muzykami do „ludzi”...
Barbara Klicka to poetka, redaktorka, a ostatnio dramaturżka. Wydany przez WBPiCAK w Poznaniu tomik wierszy „Nice” zdobył tytuł książki roku Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” oraz Nagrodę Literacką Gdynia w kategorii najlepszej książki poetyckiej w 2016 roku...
Jesteśmy tam. My. Ja i on. My, czytelnicy, my, uchodźcy. My, a nie „oni”, jak zwykle przedstawiani są uchodźcy w mediach. Książka Boochaniego jest ćwiczeniem z mówienia i myślenia w kategoriach „my”...
W ostatnią niedzielę sierpnia chodziłem po lesie z radyjkiem tranzystorowym, nasłuchując wszystkich możliwych wiadomości. Zląkłem się jak diabli, gdy o trzynastej Wiedeń podał, że mnie i jeszcze kilkudziesięciu innych pisarzy pobito i wywieziono w nieznanym kierunku...
