Artykuł stanowi omówienie podstawowych poglądów i stanowisk tzw. środowiska neomesjanistycznego, ze szczególnym uwzględnieniem elementów dyskursu pesymistycznego oraz katastroficznego. Tekst z działu Na warsztacie z aktualnego numeru „Czasu Kultury” (2/2020)...

Książka „Ołowiane dzieci. Zapomniana epidemia” Michała Jędryki zawiera dwie opowieści: oprócz tej wyrażonej w tytule – o epidemii ołowicy u dzieci w latach 70. ubiegłego wieku […] – także tę o dwuznaczności marzeń o organizacji i racjonalizacji świata oraz […] sojuszach, kompromisach, jakie zawierano w imię tego marzenia...

Szczere opowiedzenie o sobie daje obietnicę oczyszczenia, rozpoczęcia na nowo, ustanowienia własnej prawdy o sobie jako prawdy ostatecznej. Tu jednak ta prawda była już gotowa długo zanim pojawił się tekst...

Prostota podziału (gniew introwertyczny, destrukcyjny, konstruktywny) pozwala zapytać, co w ostatnich trzech dekadach decydowało o większościowym wyborze gniewu destrukcyjnego. Niemal wszystko – odpowiada Markiewka...

Dwa tygodnie, 4872 przejechanych kilometrów, kilkadziesiąt instastories i cała masa skrajnie różnych komentarzy. Z Piotrem Mareckim – specjalistą od mediów cyfrowych, autorem książki „Polska przydrożna” – rozmawia Mateusz Witkowski...

Moim celem jest próba odpowiedzi na pytanie: jak pisać o Ginczance sto lat po jej narodzinach. […] zapytać należy, czy da się o Ginczance pisać nieretorycznie, nieromantycznie, poza diapazonem rozpostartym między ideałem i tragedią...

To zatem opowieści o tym, jak węgiel budował ZSRR, podobnie jak i ZSRR budował kopalnie, miasta, huty: ujarzmiona, potężna pozaludzka moc węgla wtłoczona została w „żyły” komunistycznego państwa...

Z Tomaszem Nalewajkiem, autorem „Chciałbym, żeby dzisiaj coś się wydarzyło” i psychoterapeutą w nurcie integratywnym rozmawia Mateusz Romanowski.

Jerzy Plich [1952-2020]. Rozmowę w 2009 roku przeprowadzili Jerzy Borowczyk i Michał Larek.

Książkowe zbiory internetowych artykułów mnie nie nęcą, bo wydają mi się niepotrzebne, choć przyjmuję ewentualność, że nie wszystko trzeba kwitować kategorią użyteczności.

„Dystopia is for losers” – zdanie kończące przedmowę książki „Catastrophism: The Apocalyptic Politics of Collapse and Rebirth” mogłoby stanowić też motto „W Polsce, czyli wszędzie”...

Yale i jego koledzy są uwięzieni. Wiedzą, że nad ich światem zapanował wirus powodujący chorobę, na którą nie ma leku. (Jeszcze) nie ma też jednoznacznej wykładni, w jaki sposób można się zarazić i jak można się przed nim ustrzec...

„Pokolenie…” nie jest więc książką o depresji – bo ta ze swej natury wymyka się prostym definicjom i zwartym opisom; narracja, którą tworzy (a może raczej: którą jest) ma wybitnie jednostkowy, subiektywny charakter...

A jednak czytelnikowi – zwłaszcza temu „z centrum”, zakorzenionemu w kulturze judeochrześcijańskiej lub jej powidokach – wydawca utrudnił wolność lektury: przystępujemy do czytania książki z kluczem, który mamy kulturowo wdrukowany w głowie (pojawiające się w tytule imię Jezusa jest znaczące)...

„Lis” to zbiór sześciu esejów. Osobnych tekstów, które łączy postać narratorki-bohaterki. W pisarstwie Ugrešić trudno oddzielić fikcję od wątków autobiograficznych, fabułę od eseistycznego komentarza, melancholię od ironii...

…stylistyczny talent autora […] pozwala nam niemal zapaść się w wykreowany przez niego świat. Nie dlatego, że jest znajomy i schematyczny, ale dlatego, że tworzy doskonałą iluzję – wszystko to już o świecie, emocjach, dziecięcej percepcji wcześniej wiedzieliśmy...

Skąd pomysł […] rysowania grubych konturów, wynajdowania koła w chwili, gdy można dokładać szprychy do tego, które już dawno się toczy – trudno ocenić. Można to usprawiedliwiać narracyjną konwencją, romantyzowanym rysem współczesnej emisariuszki-rewolucjonistki...

[…] dochodzimy do ważnego momentu książki Suchanow, który odsłania moim zdaniem główną słabość tej – w innych aspektach świetnej! – publikacji. W analizie Suchanow właściwie nieobecny jest wolnorynkowy kapitalizm jako sojusznik i sponsor religijnej fundamentalistycznej prawicy...

Książka młodej rosyjskiej aktywistki jest ekspresową (niczym jazda Sapasana) podróżą po rosyjskiej codzienności. […] Rosyjski świat przedstawiony przez dziennikarkę to życie na krawędzi prawa (historie mafii i prostytutek), na krawędzi śmierci (wojenna pożoga), na krawędzi uczciwości wobec samego siebie i otaczających ludzi (opowieść o sytuacji homoseksualistów w Czeczenii)...

„Światy równoległe” rozczarowują. Książka stanowi szybki, powierzchowny „przelot” po popularnych pseudonaukowych teoriach. […] Największy zarzut stanowi jednak pozycja autora: jedynie „korzysta” z tego, że owe kontrowersje pseudonaukowe istnieją; są one dla niego rozrywkę intelektualną; stanowią pretekst i materiał do napisania książki...

Z Malcolmem XD – pisarzem z automatu do gier – rozmawia Mateusz Witkowski: „[…] poszliśmy w drugą stronę, zrobiliśmy na odwrót i elementy kultury cyfrowej udostępniliśmy uczestnikom kultury analogowej...

Książka Springera warsztatowo przypomina zatem bardziej fiction niż non fiction, a narracyjnie zdaje się bliska nordic noir – nurtowi literatury skandynawskiej sprzeciwiającej się powszechnie panującemu hygge, ukazującemu pęknięcia i ciemniejsze strony „najlepszych krajów na świecie”...

Fragment książki Jonasa T. Bengtssona „Życie Sus”, tłumaczenie: Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Poznańskie. Premiera książki: 12.02.2020

[…] wszystkim zarządzała oficjalna ideologia Ziem Odzyskanych – bowiem tak właśnie nazwano ziemie poniemieckie, legitymizując w ten sposób wojenne zdobycze terytorialne. Terytoria te stały się odwiecznie polskie, a niemieckich wysiedlonych i polskich osadników z Kresów uparcie nazywano „repatriantami”, czyli powracającymi do ojczyzny – choć w obu przypadkach byli oni z niej wygnańcami...

[Lipiński] odkrywa to, co już wie, wyciąga wnioski tożsame z założeniami. Jego wysiłek pozostaje jałowy również dlatego, że powstaje opowieść ahistoryczna i apolityczna. Polega ona na recytacji wykutego na blachę antykomunistycznego katechizmu...

Zimowla to określenie zaczerpnięte z języka pszczelarzy. Oznacza okres między ostatnim jesiennym a pierwszym wiosennym oblotem pszczół. Wówczas ule owijane są słomianą matą. Po nim przyjdzie kolejna wiosna...

Narracja w książce „Smog” prowadzona jest dwutorowo: autor zabiera nas w składającą się z czterech etapów podróż, która równocześnie ujawnia smog jako zjawisko, ale też od razu wskazuje winnych...

Ewidentnie chodziło tu o to, […] by w pozostałościach socjalistycznego baraku zbudować naszą, swojską i fajną wersję Zachodu! Z tej perspektywy nic nie różni discopolowców od nowej miejskiej klasy średniej, a Balcerowicza z Bankiem Światowym od Skręty z wytwórnią Blue Star – wszyscy oni w latach 90...

Gitkiewicz ponownie sprawdza, w jaki sposób na indywidualne życiorysy wpływa powszechne, codzienne społeczne doświadczenie – tym razem jak zorganizowanie systemu transportu publicznego, (de)synchronizacja między różnymi usługami w jego obrębie, organizacja i układ dróg środków przemieszczania się kształtują życie poszczególnych ludzi...

„Zaczęłam czytać i pomyślałam: »To jest książka, którą mogłabym napisać«”. Zapis spotkania z Krystyną Koftą, które odbyło się w ramach Dnia z pisarką na poznańskiej polonistyce 29 marca 2019 roku...

Lars Berge opisuje, w jaki sposób w Szwecji wytwarzano wizerunek dobrego wilka. Sam był częścią tego procesu – przyznaje, że postrzega przyrodę i zwierzęta przez pryzmat medialnej mitologii.

„Tak przeczytane libretto Tokarczuk zastępowałoby kolistą opowieść mitu liniową narracją o zeświecczeniu. Panujący nad światem Bóg schodzi w niej do grobowców pamięci, a przed ostatecznym zapomnieniem ocalić może go jedynie postsekularna interwencja człowieka, podejmującego pozostawianą przezeń mesjańską pracę dziejów”...

„Nieradość” jest zbiorem historii labiryntowych, co przejawia się w podwójnej dialogiczności: po pierwsze – we wzajemnym odnoszeniu się i nawiązywaniu historii do siebie; po drugie – w otwarciu na dialog ze światem wobec nich zewnętrznym...

Tekst z najnowszego numeru „CzK” (3/2019): „[…] chcąc omówić koncepcję przedstawioną w „The Neganthropocene”, w dalszej części skupię się jedynie na dwóch zagadnieniach: na czym, według autora, polega impas antropocenu, który stał się „epoką bez epoki”, oraz na propozycji nowej, techno-ekologicznej ery, którą Stiegler nazywa negantropocenem”...

Komiks rozpoczyna się w momencie, gdy mieszkańcy Makowic dowiadują się o tytułowym końcu świata: wojnie, apokalipsie, atomowej zagładzie – bo różnie będzie on nazywany. Od tej chwili obserwować będziemy różnorodne reakcje na tę wstrząsającą wiadomość...

Wbrew tytułowi książki odnoszę wrażenie, że najważniejszym tematem jest tu nie dominujący turbopatriotyzm, ale przeciwstawiany mu softpatriotzym. […] Systematycznie przeprowadzane w książce zawstydzanie softpatriotyzmu – obnażanie jego nieporadności, nieadekwatności, nieprzystawalności, wydmuszkowości, pokraczności, dziwaczności praktyk – nie służy jedynie prostej poznawczej subwersji […]...

Nie jest to książka, podczas lektury której można zrezygnować z pytania o etykę – o granicę przejmowania miejsca, o dwuznaczność narracji, o sensowność czytania opowieści, którą tworzy zakamuflowane oko turysty...

Fragment książki „Wiele tytułów”, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Czarne pod patronatem „Czasu Kultury”: „Czytanie, rozumienie i używanie literatury to rodzaj kulturowego zestawu ratunkowego, z którego jednak trzeba korzystać przed wypadkiem, ponieważ jego ratunkowa funkcja polega na symulowaniu katastrofy lub problemu i umożliwianiu ich antycypacji”...

Prezentujemy tekst Przemysława Czaplińskiego z papierowego wydania „Czasu Kultury” (4/2019): „Setna rocznica odzyskania niepodległości minęła, więc na upamiętniające teksty za późno. Ale ja nie o rocznicy, lecz o jej dacie dziennej...

Książka Morskiej zamyka (dla mnie) tegoroczny ciąg lektur prozy tworzonej przez kobiety piszące o lękach, traumach i rozpadzie. Otworzyła go Aleksandra Zielińska ze studium traumy i wycofania się z życia, kontynuowała Inga Iwasiów z kronikami rozpadu i zapowiedzią gniewu, a domyka (o)powieść o odrodzeniu...