„Każdy z rozdziałów tej książki opowiada o innym mikrokosmosie kulturowym i o odrębnej sieci znaczeń przypisywanych płciom” – pisze Waldemar Kuligowski w książce „Trzecia płeć świata”, która ukaże się na przełomie września i października nakładem wydawnictwa Albus

Ten sposób prowadzenia narracji […] wydaje się nieco anachroniczny, a nawet odrobinę arogancki. W przededniu końca świata biały mężczyzna lata samolotami tysiące kilometrów, w ogóle nie problematyzując środka transportu i śladu węglowego, jaki pozostawia po sobie jego, w zamierzeniu interwencyjna, turystyka żałoby

Paragraf to podstawowa jednostka redakcyjna tekstu prawnego. Zapożyczyłem ją, by sądzić książkę Szota. W ten sposób nawiązałem też do sądowych batalii Sadowskiej. Paragrafy – tyle z jej życia zostanie w naszej pamięci dzięki Szotowi...

Wielgosz, niejako parafrazując Katona Starszego, powtarza: a poza tym sądzę, że kapitalizm należy zniszczyć. Właśnie tan stały punkt, podparty osadzoną ekonomicznie, socjologicznie, historycznie argumentacją, stanowi mocną stronę książki...

[…] Bøk ukrywa się w ostatnim rzędzie, obawiając się kompromitacji. Być może słusznie – bowiem publiczność za moment odkryje to, co czytelnicy już wiedzą. Pełne patosu tezy o konieczności rewolucji, zniesieniu kultu pieniądza, wyraźnym sprzeciwie wobec wyzysku oraz niesprawiedliwości zyskają (oficjalnie) swój karykaturalny rewers w postaci spokojnego, wysoce konsumpcjonistycznego i dostatniego życia codziennego wykładowczyni...

Książka Bożeny Keff „Strażnicy fatum”, na którą składa się pięć esejów […] istotnie poszerzając perspektywę myślenia o polskim współudziale w Szoa. Oprócz pytania o naturę postaw dominujących wśród Polaków podczas Zagłady, autorka pyta bowiem także o ich kulturowe fundamenty...

Rezerwaty są częścią amerykańskiej historii, bo były zdobywane i tracone w walce, ustanawiane w czasie ciągnących się latami procesów sądowych, unowocześniane poprzez podział na indywidualne działki – co było ciężkim ciosem dla plemiennego poczucia wspólnoty – opuszczane i zasiedlane na nowo...

Grynberg o wzajemnych relacjach członków rodzin dotkniętych pozagładową traumą pisał już wcześniej w tekstach non-fiction […]. Na tym tle stwierdzić można, że bohater zbiorowy „Poufnych” zdaje się jedną z tych rodzin, którym udało się nauczyć żyć z traumą na tyle, by nie uniemożliwiała ona emocjonalnej bliskości...

Nawet niewielkie towarzystwo pozwala wszak na stworzenie simulacrum (przepraszam za wyrażenie) sytuacji festiwalowej z właściwym jej gadaniem, plotkowaniem, ocenianiem i konsumowaniem. Dla pełni efektu przywdziałem nawet festiwalowy T-shirt...

Ananda Devi jest autorką wierną obranej metodzie pisarskiej: uznania kształtu opowieści za ostateczny, niepoddający się psychologicznej spekulacji, niepoddawany dyskusji o słuszności czy najlepszym rozwiązaniu historii...

Weinberger snuje swoją opowieść o świecie, uciekając kiedy tylko się da z utartych dróg – co w tym wypadku oznacza zarówno zagadkowy dobór tematów, sięganie po lekceważone czy zapomniane źródła, jak i stosowanie nieortodoksyjnej metody pisarskiej, która, mówiąc oględnie, bardzo utrudnia zawiązanie jakiejkolwiek spójnej narracji na temat tego świata...

Jak to się zatem stało, że nagradzany i doceniany literat stał się „ekspertem” od malgaskich biustów, od erotyki dzikich, od „tych spraw” w tropikach?

Artykuł stanowi omówienie podstawowych poglądów i stanowisk tzw. środowiska neomesjanistycznego, ze szczególnym uwzględnieniem elementów dyskursu pesymistycznego oraz katastroficznego. Tekst z działu Na warsztacie z aktualnego numeru „Czasu Kultury” (2/2020)...

Książka „Ołowiane dzieci. Zapomniana epidemia” Michała Jędryki zawiera dwie opowieści: oprócz tej wyrażonej w tytule – o epidemii ołowicy u dzieci w latach 70. ubiegłego wieku […] – także tę o dwuznaczności marzeń o organizacji i racjonalizacji świata oraz […] sojuszach, kompromisach, jakie zawierano w imię tego marzenia...

Szczere opowiedzenie o sobie daje obietnicę oczyszczenia, rozpoczęcia na nowo, ustanowienia własnej prawdy o sobie jako prawdy ostatecznej. Tu jednak ta prawda była już gotowa długo zanim pojawił się tekst...

Prostota podziału (gniew introwertyczny, destrukcyjny, konstruktywny) pozwala zapytać, co w ostatnich trzech dekadach decydowało o większościowym wyborze gniewu destrukcyjnego. Niemal wszystko – odpowiada Markiewka...

Dwa tygodnie, 4872 przejechanych kilometrów, kilkadziesiąt instastories i cała masa skrajnie różnych komentarzy. Z Piotrem Mareckim – specjalistą od mediów cyfrowych, autorem książki „Polska przydrożna” – rozmawia Mateusz Witkowski...

Moim celem jest próba odpowiedzi na pytanie: jak pisać o Ginczance sto lat po jej narodzinach. […] zapytać należy, czy da się o Ginczance pisać nieretorycznie, nieromantycznie, poza diapazonem rozpostartym między ideałem i tragedią...

To zatem opowieści o tym, jak węgiel budował ZSRR, podobnie jak i ZSRR budował kopalnie, miasta, huty: ujarzmiona, potężna pozaludzka moc węgla wtłoczona została w „żyły” komunistycznego państwa...

Z Tomaszem Nalewajkiem, autorem „Chciałbym, żeby dzisiaj coś się wydarzyło” i psychoterapeutą w nurcie integratywnym rozmawia Mateusz Romanowski.

Jerzy Plich [1952-2020]. Rozmowę w 2009 roku przeprowadzili Jerzy Borowczyk i Michał Larek.

Książkowe zbiory internetowych artykułów mnie nie nęcą, bo wydają mi się niepotrzebne, choć przyjmuję ewentualność, że nie wszystko trzeba kwitować kategorią użyteczności.

„Dystopia is for losers” – zdanie kończące przedmowę książki „Catastrophism: The Apocalyptic Politics of Collapse and Rebirth” mogłoby stanowić też motto „W Polsce, czyli wszędzie”...

Yale i jego koledzy są uwięzieni. Wiedzą, że nad ich światem zapanował wirus powodujący chorobę, na którą nie ma leku. (Jeszcze) nie ma też jednoznacznej wykładni, w jaki sposób można się zarazić i jak można się przed nim ustrzec...

„Pokolenie…” nie jest więc książką o depresji – bo ta ze swej natury wymyka się prostym definicjom i zwartym opisom; narracja, którą tworzy (a może raczej: którą jest) ma wybitnie jednostkowy, subiektywny charakter...

A jednak czytelnikowi – zwłaszcza temu „z centrum”, zakorzenionemu w kulturze judeochrześcijańskiej lub jej powidokach – wydawca utrudnił wolność lektury: przystępujemy do czytania książki z kluczem, który mamy kulturowo wdrukowany w głowie (pojawiające się w tytule imię Jezusa jest znaczące)...

„Lis” to zbiór sześciu esejów. Osobnych tekstów, które łączy postać narratorki-bohaterki. W pisarstwie Ugrešić trudno oddzielić fikcję od wątków autobiograficznych, fabułę od eseistycznego komentarza, melancholię od ironii...

…stylistyczny talent autora […] pozwala nam niemal zapaść się w wykreowany przez niego świat. Nie dlatego, że jest znajomy i schematyczny, ale dlatego, że tworzy doskonałą iluzję – wszystko to już o świecie, emocjach, dziecięcej percepcji wcześniej wiedzieliśmy...

Skąd pomysł […] rysowania grubych konturów, wynajdowania koła w chwili, gdy można dokładać szprychy do tego, które już dawno się toczy – trudno ocenić. Można to usprawiedliwiać narracyjną konwencją, romantyzowanym rysem współczesnej emisariuszki-rewolucjonistki...

[…] dochodzimy do ważnego momentu książki Suchanow, który odsłania moim zdaniem główną słabość tej – w innych aspektach świetnej! – publikacji. W analizie Suchanow właściwie nieobecny jest wolnorynkowy kapitalizm jako sojusznik i sponsor religijnej fundamentalistycznej prawicy...

Książka młodej rosyjskiej aktywistki jest ekspresową (niczym jazda Sapasana) podróżą po rosyjskiej codzienności. […] Rosyjski świat przedstawiony przez dziennikarkę to życie na krawędzi prawa (historie mafii i prostytutek), na krawędzi śmierci (wojenna pożoga), na krawędzi uczciwości wobec samego siebie i otaczających ludzi (opowieść o sytuacji homoseksualistów w Czeczenii)...

„Światy równoległe” rozczarowują. Książka stanowi szybki, powierzchowny „przelot” po popularnych pseudonaukowych teoriach. […] Największy zarzut stanowi jednak pozycja autora: jedynie „korzysta” z tego, że owe kontrowersje pseudonaukowe istnieją; są one dla niego rozrywkę intelektualną; stanowią pretekst i materiał do napisania książki...

Z Malcolmem XD – pisarzem z automatu do gier – rozmawia Mateusz Witkowski: „[…] poszliśmy w drugą stronę, zrobiliśmy na odwrót i elementy kultury cyfrowej udostępniliśmy uczestnikom kultury analogowej...

Książka Springera warsztatowo przypomina zatem bardziej fiction niż non fiction, a narracyjnie zdaje się bliska nordic noir – nurtowi literatury skandynawskiej sprzeciwiającej się powszechnie panującemu hygge, ukazującemu pęknięcia i ciemniejsze strony „najlepszych krajów na świecie”...

Fragment książki Jonasa T. Bengtssona „Życie Sus”, tłumaczenie: Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Poznańskie. Premiera książki: 12.02.2020

[…] wszystkim zarządzała oficjalna ideologia Ziem Odzyskanych – bowiem tak właśnie nazwano ziemie poniemieckie, legitymizując w ten sposób wojenne zdobycze terytorialne. Terytoria te stały się odwiecznie polskie, a niemieckich wysiedlonych i polskich osadników z Kresów uparcie nazywano „repatriantami”, czyli powracającymi do ojczyzny – choć w obu przypadkach byli oni z niej wygnańcami...

[Lipiński] odkrywa to, co już wie, wyciąga wnioski tożsame z założeniami. Jego wysiłek pozostaje jałowy również dlatego, że powstaje opowieść ahistoryczna i apolityczna. Polega ona na recytacji wykutego na blachę antykomunistycznego katechizmu...

Zimowla to określenie zaczerpnięte z języka pszczelarzy. Oznacza okres między ostatnim jesiennym a pierwszym wiosennym oblotem pszczół. Wówczas ule owijane są słomianą matą. Po nim przyjdzie kolejna wiosna...

Narracja w książce „Smog” prowadzona jest dwutorowo: autor zabiera nas w składającą się z czterech etapów podróż, która równocześnie ujawnia smog jako zjawisko, ale też od razu wskazuje winnych...

Ewidentnie chodziło tu o to, […] by w pozostałościach socjalistycznego baraku zbudować naszą, swojską i fajną wersję Zachodu! Z tej perspektywy nic nie różni discopolowców od nowej miejskiej klasy średniej, a Balcerowicza z Bankiem Światowym od Skręty z wytwórnią Blue Star – wszyscy oni w latach 90...